Menntamál - 01.08.1967, Blaðsíða 29

MENNTAMÁL
123
-ið því, að börn virðast heyrnardauf, þó svo sé ekki í raun og
veru. Heilabilun þessi er nefnd afasi og kemur fyrir í ýms-
um myndum. Svokölluð sensorisk afasi veldur því, að sá
sem líður af henni getur ekki lagt merkingu í hljóð, þó hann
heyri það, og sé barn fætt með þennan ágalla á háu stigi eða
fái hann á unga aldri, lærir það ekki mál fremur en það
væri haldið mikilli heyxnardeyfu.
Afleiðingar heyrnardeyfu.
Hér hafa þá verið taldar upp helztu orsakir heyrnardeyf-
unnar, og nú kemur að því að gera sér grein fyrir, hvaða af-
leiðingar hxin hefur.
Lang alvarlegasta aíleiðing heyrnardeyfunnar er mál- V
leysið. Sá, sem er nxeð þeim ósköpum fæddur eða missir á
unga aldii hæfileikann til að heyra mælt mál, lærir ekki
að tala á venjulegan hátt. En áður en lengra er farið út í
þá sálma, er freistandi að íeyna að gera sér grein fyrir,
hvernig sá lxugsar, sem lifir alla æfi í þöglum eða því seiu
næst þöglum heimi, og hver áhrif þögnin hefur á þá mynd,
sem hann gerir sér af heiminum, senx hamx lifir í.
Við getunx sjálfsagt ekki fengið fullnægjandi svör við
þessu, en við getum þó helzt gert okkur í hugarlund, hvernig
umheimurinn lítur xit í þeirra augum, nxeð því að gera okk-
ur sem Ijósasta grein fyrir, lxvað það skihxingarvitið, sem þá
vantar, er okkur nxikilvægt.
Til að átta okkur betur á þýðingu hinna einstöku skiln- V/
iixgarvita getxxm við skipt þeim í tvo flokka, sem kalla má
nærskynjandi og fjarskynjandi skilningarvit. Nærskynjandi
væru þá þau, sem skynja aðeins við snertingu eins og bragð
og snertiskyn, og fjarskynjandi þau, senx taka við áhrifum,
senx berast til þeirra gegnum loftið, en það eru sjón, heyrxx
og þefskyn. Ef við berum samaix hin þrjú fjarskynjandi
skilningarvit er augljóst, að hjá manninum gegna sjón og
lieyrn lang mikilvægasta hlutverkinu. Heyrnin hefxir miklu
víðara skyixsvið en sjóixin. Við sjáunx aðeiixs það, sexxx fram-