Menntamál - 01.08.1967, Blaðsíða 31

MENNTAMÁL
125
Þeir hlutir, sem við skoðum vel, festast okkur bezt í
minni. Við munum bezt þá hluti, sem við bæði sjáum, heyr-
um bljóð frá, þreifum á og finnum lykt af. Flest það, sem
okkur festist í minni, munum við, vegna þess að við böfum
séð það eða heyrt eða bæði séð það og heyrt. Við getum því
vel hugsað okkur, að sá, sem ekkert beyrir, eigi erfiðara með
að muna það, sem fyrir hann ber, því að honum berast ekki
þau skyneinkenni hlutanna, sem hljóðið gefur þeim og
hljálpar okkur til að festa þá í minni.
En þó við getum þannig gert okkur óljósa mynd af þeirn
mismun, sem hlýtur að vera á umheimi okkar og þeirra
heyrnardaufu, erum við æðilangt frá því að geta gert okkur
grein fyrir, hvernig þeir hugsa. Málleysið er lang alvarleg-
asta afleiðing heyrnardeyfu, eins og áður er tekið fram. Við
getum ekki skilgreint, hvernig við hugsum, en orð og mál
er svo nátengt hugsuninni í vitund okkar, að við getum
miklu síður gert okkur grein fyrir, hvernig sá hugsar, sem
engin orð þekkir, en þessvegna er okkur ljóst, hver lífs-
nauðsyn það er heilbrigðum huga að læra orð og mál, þótt
hin venjulega leið til þess sé lokuð eða mjög ógreiðfær.
II.
Þegar barn fæðist verður ekkert um það sagt, hvernig
heyrn þess er, og það getur jafnvel verið erfitt eitt til tvö
fyrstu árin að komast að því með fullri vissu, hvort barnið
hefur nógu góða heyrn til að læra málið á eðlilegan hátt.
Af gráti barnsins, hjali þess og hlátri verður ekkert ráðið
um heyrnina fyrstu mánuðina. Hjalið er á því aldursskeiði <
aðeins leikur barnsins með talfærin, eins og sprikl þess með
höndum og fótum. Heyrandi börn hrökkva við, þegar snögg-
ur hávaði berst þeim til eyrna, og það geta jafnvel mjög
heyrnardauf börn gert líka, því að hjá langflestum þeirra
leynast einhverjar heyrnarleifar, og svo getur barnið jafnvel
skynjað snöggar hljóðsveiflur með snertiskyninu. Hjal ung-