Menntamál - 01.08.1967, Side 40

134
MENNTAMÁL
orði, sem barnið hefur lært, liggur mikil vinna, bæði hjá
kennara og nemanda. Aðal vandamál kennarans er að geta
unnið nógu lengi með það sama án þess að ofþreyta barnið
og gera það leitt á viðfangsefninu. Það hjálpar kennaranum
þá oft, að börn gleðjast yfir litlu og smávægileg tilbreyting
getur orðið að skemmtilegum leik í Jreirra augurn. Þá veltur
og mikið á því, hversu vel kennaranum tekst að láta tján-
ingarþörf barnsins fá útrás með þeim orðum og setningum,
sem hann er að kenna Jreim.
Þegar augu barnsins hafa opnast fyrir Jrví, að skrifuð
orð hafa merkingu, er auðvelt að láta þau skilja öll/þlutlæg
orð, orð sem hægt er að sýna Jreim hvað þýða, en það krefst
alltaf mikillar vinnu, vandvirkni og Jrolinmæði að kenna
Jreim að muna orðin, segja þatt og lesa af vörurn.
X Vandi kennarans eykst um allan helming, þegar hann
Jrarf að útskýra óhlutlæg orð fyrir barninu. Mjög oft er
hann ekki viss um, hvort honum hefur tekizt að láta barnið
leggja sömu merkingu í orðið og hann sjálfur. Þá verður
kennarinn sífellt að sitja um tækifæri, þar sem orðið á við,
skapa aðstæður, sem skýra hvað Jrað táknar, og reyna á allan
hátt að útvíkka merkingu þess og tryggja, að barnið fái á
Jrví sem réttastan skilning. Vandinn við að útskýra óhlut-
læg orð er alltaf mikill, en minnkar Jró, eftir því sem orða-
forði barnsins eykst og mögulegt verður að útskýra merk-
ingu nýrra orða með orðum, sem barnið hefur lært.
f Kennara heyrnardaufra barna er nauðsynlegt að hafa í
huga, hvernig málið þróast hjá heyrandi börnum, og velja
heyrnardaufa barninu verkefni með hliðsjón af því; byrja
t. d. á Jrví að kenna heyrnardaufa barninu þau orð og setn-
ingar, sem heyrandi börn læra venjulega fyrst. Hvernig Jrað
svo tekst að skapa mál hjá heyrnardaufa barninu fer eftir
gáfnafari þess, heyrnarleifum og skaplyndi og ekki hvað sízt
eftir kennara þess.
Það munu fá störf, sem sanna eins vel málsháttinn: veldur
hver á heldur — eins og kennsla heyrnardaufra.