Menntamál - 01.08.1967, Blaðsíða 77
MENNTAMÁL
171
EVE MALMQUIST docent:
Hugsa fyrst og lesa síðan
Hér áður fyrr var raddlesturinn raunverulega einráður
í yngri deild barnaskólanna. Niðurstöður vísindalegra lestr-
arrannsókna hafa síðan gefið til kynna, að það hafi grund-
vallarþýðingu, að barnið svo fljótt sem unnt er samhliða
hinum hefðbundna raddlestri æfist í skilningshljóðlestri
— þeim lestri, sem Danir hafa á mjög sérkennandi hátt
nefnt lestur lífsins.
Allt frá upphafi lestrarnámsins ber kennaranum að skapa
þá venju hjá barninu að íhuga og leitast við að skilja hið
lesna, m. a. með einföldum hljóðlestraraefingum:
Geturðu séð með augunum?
Geturðu étið með fótunum?
Geturðu gripið með höndunum?
Geturðu fundið lykt með eyrunum?
Börnum í fyrsta bekk geðjast að spurningum af þessu
tagi. Frá sjónarmiði lestraruppeldisins eru þær einnig mjög
gagnlegar. Þær sýna börnunum fram á, að þau verði að
hugsa um það, sem þau lesa, reyna að skilja textann, og
sannfæra þau um, að nauðsynlegt sé að gagnrýna efnið.
Það á með öðrum orðum að leggja grundvöllinn að
gagnrýninni afstöðu til lesefnisins allt frá byrjun lestrar-
námsins. Lesæfingar af fyrrnefndu tagi eru mjög gagnleg-
ar í þessum tilgangi. Börnin vilja gjarnan taka þátt í að finna
fleiri slíkar skemmtilegar spurningar, og án mikilla örðug-
leika má sjálfsagt nota einhverjar þeirra við lestrarkennsl-
una.
Að lesa til að lœra.
Með einföldum hljóðlestraræfingum, sem bezt er að hver