Menntamál - 01.02.1972, Page 27

andi sérhæíingar kennaranna. Náttúrufræðinám
hefst í 10 ára bekkjum eins og verið hefur, en
gert er ráð fyrir, að nokkur undirstaða að því
hafi áður verið lögð innan átthagafræðinnar. í
endurskoðuninni var byrjað á námsefni 10 ára
barna og 1. bekkjar gagnfræðastigs (eða 4. og 7.
bekkjar). Tilraunaútgáfa al j)essu námsefni verð-
ur reynd í nokkrum skólum nú á vormisserinu
1972. Nánrsefni 4. bekkjar hefur undirritaður
tekið til, en námsefni 7. hekkjar, „Líf og um-
hverfi“, er eftir Guðmund P. Ólafsson. í þessum
kennslubókum báðurn, einkum hinni síðar-
nefndu, er lögð áherzla á samband lífveranna
innbyrðis og á samband þeirra við allt umhverfi
sitt. Þessi lífskiptafræðilega (ökológíska) fram-
setning námsefnisins er af mörgum uppeldisfræð-
ingum og líffræðingum talin vænleg til árang-
urs og er í samræmi við þau umhverfisvanda-
mál, sem kalla í vaxandi mæli á skilning manna.
Að fenginni reynslu þessa vetrar verður náms-
efnið endurskoðað og gefið út í annarri útgáfu,
sem væntanlega verður notuð í vaxandi fjölda
skóla, og lögð verður til grundvallar „endan-
legri“ útgáfu. Á næsta vetri er gert ráð fyrir að
hefja tilraunakennslu með nýtt námsefni 5. og 8.
bekkjar, en ári síðar færi fram l'yrsta prófun
námsefnis 6. og 9. bekkjar. Um 10. bekk, eða
4. bekk gagnfræðaskóla, fer nokkuð eftir j)eirri
heildarendurskoðun fræðslukerfisins, sem nú
stendur yfir.
Sumarið 1970 var haldið í Reykjavík kennara-
námskeið í líffræði, jafnt ætlað kennurum barna-
og gagnfræðaskóla. Þetta námskeið naut fyrir-
greiðslu UNESCO, sem sendi hingað tvo sænska
kennara, Marcus Mattson og Tord Porsne, er
stóðu fyrir námskeiðinu ásamt undirrituðum.
Þar voru kynnt ný viðhorf til líffræði og líffræði-
kennslu og ýmsar kennsluaðferðir, einkum við
vettvangskennslu. S.l. sumar voru svo haldin
fyrstu kennaranámskeiðin í beinum tengslum við
íslenzku endurskoðunina: námskeið handa barna-
kennurum var lialdið á Akureyri í júní, og í
Reykjavík var námskeið lianda barnakennurum
í ágúst og annað handa gagnfræðaskólakennur-
um í september. Á þessum námskeiðum fór jöfn-
um höndum fram fræðileg kennsla og leiðbein-
ingar urn kennsluhætti. Kennaranánrskeiðum
verður haldið áfrarn næstu ár með svipuðu sniði.
Frá verkfræði- og raunvísindadeild Háskóla ís-
lands brautskrást nú í vor fyrstu líffræðingarnir.
Námsefni þeirra hefur verið })annig valið, að
faglega verða jreir vel til j>ess færir að kenna
nýtt líffræðinámsefni í gagnfræðaskólunum, en
til Jsessa hefur sem kunnugt er verið mikill skort-
ur á skólagengnum náttúrufræðingum til kennslu
hérlendis.
Kennaraskóli íslands hefur undanfarin ár opn-
að nýjar brautir með auknu líffræðinámi, bæði
til kennaraprófs og til stúdentsprófs við skólann.
Öll skipun Kennaraskóla íslands er nú í gagn-
gerri endurskoðun, svo að of snemmt er að segja
fyrir um, hvernig séð verður þar fyrir þörfum
líffræðikennslunnar til frambúðar, en ég dreg
ekki í efa, að fyrir Jreirn verði J)ar farsællega séð.
Að nokkrum árum liðnum verður væntanlega
komið út nýtt námsefni í líffræði handa öllum
nemendum á skólaskyldualdri. Gera má ráð fyrir,
að jretta námsefni verði almennt tekið upp í
skólum, jafnharðan og tími og aðstæður gefast
til að kynna kennurum meðferð þess og búa
skólana til kennslunnar á annan hátt. En endur-
skoðun líffræðikennslu linnir ekki við það. Þeirri
byltingu, sem nú á sér stað víða um heim í
kennsluháttum í ýmsum námsgreinum, mun ekki
ljúka að nýju námsefni fram komnu, Jrannig að
fyrra „normalástand" kornist á. í Jress stað verða
kennarar og aðrir skólamenn að búa sig undir
„ástand stöðugrar byltingar“ í skólamálum, með-
fram vegna sívaxandi þekkingar, en ekki síður
vegna sífelldra breytinga á kröfum þjóðfélagsins
til skólanna.
MENNTAMÁL
21