Menntamál - 01.02.1972, Blaðsíða 46

Önnur tilraun Kinis varðaði hlítarnám í ensku
(5.800 nementlur úr 7. bekk). Þar skilaði tilrauna-
hópurinn 72% á yfirlitsprófi, en samanburðar-
hópurinn 28%. Síðastliðið ár náði hlítarnám til
25.887 nemenda í Suður-Kóreu, en mun í ár ná
til meira en 50.000 nemenda.
Markið í hlítarnámi er í sjálfu sér óbundið,
en reynslan hefur sýnt, að 80—85% markið hefur
jákvæð áhrif á námið. Bloom telur, að ef markið
sé sett of hátt (95—100%), nái fáir nemendur
})vi, og verði þeir því fáir, sem hljóti umbun
síns erfiðis. Ef markið er hins vegar sett of lágt,
t. d. 50—60%, sé líklegt, að nemendur telji sig
hafa lært til hlítar, þótt villur séu margar. Örv-
andi áhrif þessarar námsaðferðar telur hann
mest, þegar nemendum er ætlað að ná sem næst
85% marki.
Ekki verður rætt hér um gerð einingaprófa,
en þeim svipar að verulegu leyti til yfirlitsprófa
um gerð, gildi og áreiðanleika. Nokkur munur
er Jjó á þessum þáttum. í heild þurfa eininga-
próf að vera mjög nákvæm og lröfða til sem
ílestra tegunda liugsunarferla. Það er því nokk-
uð seinlegt verk að semja góð einingapróf.
Tillögur um framkvæmd
efnismats
Svo sem áður var getið, benti Scrieven (1967)
á, hvernig nota mætti einingapróf til leiðsagnar
við námsskrárgerð. Lagði hann til, að nýtt náms-
efni væri prófað á völdum hópi nemenda og
kennara og upplýsingar frá einingaprófunr not-
aðar jafnóðum til að breyta námsefni og öðrum
þáttum kennslunnar, er illa reyndust. Taldi
Scrieven, að einingaprófin gætu orðið aðalþáttur-
inn í mati á námsefni. Aðrir þættir, sem hann
telur þurfa athugunar við í námsskrárgerð og
samningu kennsluefnis, eru umsagnir kennara og
sérfræðinga, og einnig telur liann að gefa þurfi
gaum athugasemdum, áhuga og viðhorfum nem-
enda. Séu einingaprc'rf notuð á þennan liátt, er
í rauninni verið að prófa árangur af starfi þeirra,
sem vinna að námsskrárgerð. Mæliþátturinn, eins
og Robert Stake (1970) kemst að orði, er „ekki
barnið heldur bekkurinn, skólakerfið eða þjóðin“
(bls. 87). Ekki má líta á efnismatið sem van-
traust á störf þeirra manna, sem að námsskrár-
gerð vinna, heldur sem hjálpartæki til leiðsagnar
í starfi. Það mun fremur undantekning en regla,
að höfundar námsefnis séu kennarar aldursflokks-
ins, sem efnið á að fá. Það getur því leynzt
nokkur hætta á óbrúuðu bili milli námsefnis og
leiðbeininga höfunda, einkum af eina reynsla fag-
mannsins af kennslu barna er sú að hafa sjálfur
verið barn. Það er því verulegt öryggi að því,
að í námsskrárnefnd eigi sæti einn eða tveir
kennarar tiltekinnar námsgreinar og aldursstigs.
l’afla 2 veitir yfirlit yíir ýmsar leiðir til öfl-
unar gagna fyrir mat og leiðsögn í námsskrár-
gerð. Lóðréttar línur skipta töflunni í fjóra meg-
indálka, og táknar hver dálkur ákveðið tímabil
í endurskoðun eða samningu námsskrár. Lárétt
hefi eg skráð nokkra þætti, sem eg tel æskilegt,
að matsmaður athugi.
1. Forstig. Á þessu stigi starfar námsskrár-
nelnd að undirbúningi, mótar markmið og leiðir.
Hlutverk matsmanns er að aðstoða nefndina, ef
með þarf, og undirbúa fyrstu einingaprófin strax
og frumdrög námsefnis liggja fyrir. Jafnskjótt og
námsefnið er tilbúið, eða ef kennslubók liefur
verið skrifuð áður en námsmat hefst, þarf að at-
huga L, 2. og 3. lið I. dálks.
2. Reynslustig (Try-out stage). Áður en
reynslustig hefst, þarf að undirbúa kennarana.
Námsefnið er jjróíað í nokkrum bekkjum, en
matsmaður fylgist með kennslu, aðstoðar kennara
við fyrirlagningu einingaprófa og gefur náms-
skrárnefnd jafnóðum upplýsingar um árangur.
Einnig væri akkur að því, að hann legði spurn-
ingalista fyrir nenrendur, kennara og loreldra. Þá
ræðir hann við tilraunakennara og gefur nefnd-
inni yfirlit yfir alla þessa þætti og árangur yfir-
litsprófa. Sjá II. dálk 1, 2, 3, 4 og 5.
3. Tilraunastig (Experimental stage). Upplýs-
ingar frá reynslustigi eru notaðar til að endur-
bæta námsefnið. Kennarar eru undirbúnir á nám-
skeiðum, og miklu fleiri skc')lar taka þátt í til-
raunastarfinu en á reynslustigi. Starf matsmanna
MENNTAMÁL
40