Æskan - 01.11.1970, Blaðsíða 30

UNGVERJALAND
Áður fyrr voru jólin haldin sem mikil
kirkjuhátíð. Börnin fóru hús úr húsi
klasdd kufli jesúbarns, fjárhirðis og
hinna heilögu vitringa. Þau báru með
sér lítið líkan af kirkju og jötu, sungu
jólasálma og fengu sælgæti fyrir. Janos
Kadar forseti tók sjálfur þátt í slíku,
þegar hann var drengur. Hann var einn-
ig kórdrengur í kaþólskri kirkju. En
nú er hann fríhyggjumaður og heldur
ekki jólin hátíðleg þeirra vegna —
heldur fjölskyldunnar. Fólk gefur hvert
öðru gjafir, borðar góðan ungverskan
mat með víni, og má þá ekki gleyma
þjóðardrykknum tokaja .. .
BÚLGARÍA
í Búlgaríu halda þeir, sem enn þá
stunda kristnihald, uþp á aðfangadag
sem jólahátíð. Og Simeon fyrrverandi
konungur er miðdepill í slíkum hátíða-
höldum meðal landflótta konungs-
sinna í höll þeirri í Madrid, þar sem
hann dvelur. En hin kommúniska stjórn
landsins hefur gert nýárskvöld að há-
punkti jólahalds. En auðvitað er þó
látið kyrrt liggja, að hin stóru lúxus-
hótel eru farin að halda upp á alþjóð-
lega jóladaga vegna erlendra gesta.
Þar koma fram jólatré og jólastjörnur
og skraut eins og tíðkast í hinum
vestræna heimi. Allt fyrir ferðamennina.
En börnin bíða ekki lengur eftir heim-
sókn heilags Basils. Nú er það „faðir
Frost“, sem kemur með nýársgjafirnar.
&
/YK
AUSTURRÍKI
í Vínarborg hefst undirbúningur með
opnun hins fræga ,,Christkindlmarkt“
(jólagjafamarkaður Jesúbarnsins) á
torginu fyrir framan og umhverfis St.
Bartholomew kirkjuna. Siður þessi er
aldagamall. Fyrsti Christkindlmarkaður-
inn var árið 1296, og síðan hefur þessi
siður haldizt og verið aðalmiðstöð jóla-
gjafaverzlunar Vínarbúa. Um 70 verzl-
anir eru opnaðar þarna í lok nóvember,
og í desember eru þær allar skreyttar
með jólagreinum og marglitu Ijósa-
skrúði. Þarna getur fólk fengið keypt
alls konar leikföng, jólagjafir og jóla-
skraut. Hér gefur að lita hina sérstæðu
austurrísku Ijósastjaka hvílandi á herð-
um smá skógarguða, er leika á flautu.
Jesúbarnið og verndari barna, heil-
agur Nikulás, sjá sameiginlega um að
koma gjöfum til barnanna. Fyrstu jóla-
gjafirnar fá börnin strax á Nikulás-
kvöldið, sem er 5. des., þegar Nikulás
og fylgdarsveinn hans, Krampus, heim-
sækja austurrískar borgir. Nikulás kem-
ur eins og frómur, gamall biskup. Auga-
brúnir hans eru mjög þykkar, og hann
hefur mjög sítt, hvítt skegg. Og það
er hann, sem útbýtir gjöfunum. Kramp-
us er svartur púki með langan hala
og stóra, rauða tungu. Hann hefur hrís-
vönd í hendi og stóra körfu á hand-
legg. Hann danglar í sitjandann á
óþekkum krökkum, en lætur þau óþæg-
ustu í körfuna ef á þarf að halda. Þægu
börnin fá gjafir frá Nikulási.
Á jólakvöld kemur Jesúbarnið —
Christkindl — svífandi af himnum nið-
ur til jarðarinnar, en það er mjög sjald-
gæft að nokkrum takist að sjá það.
Meðan börnin standa í eftirvæntingu
úti við gluggana og rýna út I kvöld-
rökkrið til þess að reyna að koma auga
á það, er kveikt á jólatrénu — og þeg-
ar dyrnar inn til jólatrésins eru opnað-
ar, hefur Jesúbarnið verði þar og lagt
gjafir sínar undir tréð. í Austurríki er
ekki til siðs að pakka jólagjöfunum
inn, svo að allir geta strax séð, hverjar
gjafirnar eru.
SVISS
í Sviss eru jólasiðvenjurnar mjög
svipaðar og í Austurríki. Hátíðarundir-
búningurinn hefst 6. desember á Niku-
lásardaginn. I kaþólsku héruðunum er
það biskupinn, sem kemur. ( mótmæl-
enda héruðunum er það gamall maður
í svörtum síðfrakka, sem kemur með
gjafirnar. Hann hlýðir börnunum yfir
kristinfræði, fyrirgefur þeim smásyndir
þeirra og hlustar á kvæði, sem þau hafa
sjálf gert honum til heiðurs. Svartur
fylgisveinn hans talar um fyrir óþægu
börnunum — hin fá hnetur, rúsínur,
fíkjur, ávexti og heimabakað svissneskt
kex með Nikulásar-höfði á. Nikulás hef-
ur ekki alltaf tíma til þess að heilsa
upp á öll börnin — en þá kastar hann
sælgæti til þeirra inn um dyr eða
glugga, — eða lætur í skíðaskóna
þeirra, ef þeir eru framan við dyrnar!
í sumum héruðum er hann nefndur
Klaus og kemur ekki fyrr en á nýárs-
kvöld eða 13. janúar í lok jólanna.
Þannig eru dálítið breytilegir siðir í
hinum mörgu kantónum Sviss.
í Zurich er sérstakur jóla-strætó
prýddur með jólaskrauti og jólasveinn
sem ekur honum. í stórverzlununum
getur fólk fengið ókeypis miða i þess-
ar ferðir um borgina, sem eru mjög
skemmtilegar, þar sem með vagninum
er jóladama, sem leikur við börnin og
les íyrir þau jólasögur. Þessir strætis-
vagnar — þeir eru allmargir — stanza
auðvitað frammi fyrir öllum stórverzl-
ununum, þar sem mæðurnar geta, þeg-
ar þær eru þúnar með jólainnkaupin,
stillt sér upp og beðið eftir börnunum.
Jólakvöldið er hátíð heimilanna.
Kveikt er á jólatrénu, sem hefur lýs-
andi stjörnu í toppnum, og á greinun-
um hanga gylltar hnetur og marglitt
sælgæti. Börnin hjálpa til við að skreyta
jólatréð. Eftir jólakvöldmatinn, sem
víðast er styrja og kalkún, koma svo
margs konar tegundir af jólabakstri.
V.-ÞYZKALAND
Lubeck og Núrnberg eru aðal jóla-
bæirnir í Vestur-Þýzkalandi. Undirbún-
ingur hátíðarinnar hefst í báðum þess-
um borgum með stórum jólamarkaði,
578