Skírnir - 01.08.1917, Blaðsíða 71

Skirnir] Ipmi un œttarnuÍÐ á íslandi:. 293t-
inguxini; þá., or-.riþað hægt að segja ]) e r r a . S t ó r h o 11
eða herra SveinnStórholt. Og öll hvorugkyns-
orð geta fylgt, rpglum málsi,ns og beygst. Qll ,orð, er enda
ái-berg, .-bú,,,7gil, holt, -hús, -nes, -tún, o. mi fl. ,eru ágæt-
lega nothæf. Eins mætti vei’a hægt að nota ýms kven-
kyns orð fyrif ættarnöfn, t. a. m. staðarheiti er enda á
-borg, -hlíð o. s. frv.,
. Karlkynsorðin eru verri viðfangs. Hingað til hafa
naenn felt niður nefnifallsendinguna i endingunum -dal,
-fjörð, -stein o s. frv.
Nafnanefndin hefir tekið ,upp nöfn er enda á -dal,
en ekki þau er enda á -fjörð, sem þó þegar eru all-
algeng (Ereiðfjörð, Dýrfjörð, Gilsfjörð, Skagfjörð o. fl.).
fl.ún ; skoðar nefnilega ■-d a 1 þágufall, eins - s t a ð, sem
bún notar ekki. Er þessi uppfunding, nefndarinnar all-
snjöll. En — er hún þá ekki all-viðsjárverð? Er
<íkki hætt við því, að; menn fari, að beygja þessi þágu-
íöll ?-■ .< Orbpiynd svo pem. E;r ú n p m,s álíta ,þó yíst, allir,
orðskripi. ' j ,
i'vi En því ekki skoða -dal,, 7fjörð, -stað, -stein o. fl. sem
Dófhifall? iÞau 20 ættarnöfu, er enda á -dal, þau 18, er
enda á -fjörð og fleiri eru n ú skoðuð sem nefniföll og
taka að sér -s í eignarfalh. Má ekki segja, að þetta sé
oi’ðið málvenja, alveg eins og eignarfallsendingin s í
Björnsson og Sigurðsson, þar sem þó Bjarn a r og Sig-
urð a r voru upphaflegu (»réttu«) myndirnar? Og orðin
8 ° n u r 0g y i n u r höfðu þegar í fornöld hliðstæðu mynd-
lrnar gon 0g vin j nefnifalli, og enn er afturskeytta
u^yndin í föðurnöfnum alt af s o n. Að láta -dal, -fjörð,
-stað, -stein vera án nefnifallsendingar í ættarnöfnum eða
láta t. d. -stað taka s að sér í eignarfalli mqn vatJa
kneyta beygingu þessara orða, er þau standa sér eða í
staðarheitum. Eins og sagt er í nefndarálitinu fylgja nöfn,
D°kkuð öðr,um lögum en önnur prð málsin?» Það er því
engin ástæða til þess að kalla -fjörð í Breiðfjörð þolfall
eða t i l h e,r r a L y n g s t a ð s málvillu. Sú .hætta sem
KLd- l