Skírnir - 01.12.1920, Blaðsíða 22
244
Jón Jónsson Aðils.
[Skírnir
sem út kom 1915. Er það kennslubók, einkum ætluð
æðri skólum. Er það talin þörf bók, eftir því sem á
stóð, og vel samin. En með því að hér er að eins um
skólabók að ræða, segir það sig sjálft, að girt er fyrir
sjálfstæðar rannsóknir höfundarins um söguleg efni.
Af öðrum ritgerðum Jóns má nefna einkarskemmti-
legar og fjörlega ritaðar greinir eftir hann um H a f n a r-
líf, sem út komu í Eimreiðinni 1895—1897, um
iðnaðartilraunir á Islandi á 18. öld (í sama riti 1895) og
útdrætti úr bréfum Harboes byskups (í sama riti 1897). I
S k í r n i hefir hann ritað tvær ritgerðir um Leo Tolstoy
(1908 og 1911), ritgerð um Björnstjerne Björnson (1910),
ritgerð um Pétur amtmann Hafstein (1912) og um Jón
Borgfirðing (1913). Mikil hressing er og að því að lesa
ævisögu Benedikts Gröndals eftir Jón (í minningarriti um
Gröndal, er bann varð áttræður, 1906).
Jón var maður nægjusamur og sparneytinn, en þótt
svo væri, gerðist þó efnahagur hans smám saman óhæg-
ur, sem von var, með því að hann hafði nálega engan
styrk annarstaðar að við nám sitt og rannsóknir í Kaup-
mannahöfn. En er hann var alkominn hingað til lands,
var styrkur sá, sem þingið ætlaði honum, gersamlega ó-
nógur til lífsframdráttar. Því var það, að honum var
nauðsynlegt að afla sér meiri tekna til lífsviðurværis, ef
ekki skyldi komast á vonarvöl. Árið 1906 andaðist Hall-
grímur landsbókavörður Melsteð (8. septbr.); var Jóni þá
þegar af stjórnarnefnd safnsins falin aðstoðarbókvarzla
í Landsbókasafninu. Voru launin að vísu lág (1000 kr.),
en þó bætti þetta nokkuð hag Jóns samhliða þingstyrk
og ritstörfum. Þessu starfi sínu við Landsbókasafnið hélt
Jón til 1911; var hann fyrst annar bókavörður og hafði
umsjá með lestrarsalnum, en síðar (1908) fyrri bókavörð-
ur (með 1500 kr. launurn) og hafði þá vörzlu á útláns-
sal. Það er óhætt að segja, að vart gat natnara og hirðu-
samara mann í bókavarðarstétt en Jón. Hjá honum var
allt í röð og reglu, hver hlutur á sínum stað; hélzt hér í
hendur bæði samvizkusemi og áskapað þrifnaðareðli.