Skírnir - 01.12.1920, Blaðsíða 25

Skímir]
Jón Jónsson Aðils.
247
Jón kvæntist árið 1904 Ingileifu Snæbjarnardóttur,
kaupmanns á Akranesi, Porvaldssonar, prests í Saurbæ,
Böðvarssonar, og lifir hún mann sinn ásamt 4 börnum
þeirra.
Jón sagnfræðingur var maður hámenntaður og víðles-
inn. Hann var maður sanngjarn og réttsýnn, dómgreindin
mikil, sjálfstæður í skoðunum. Komu þessir kostir honum
að góðu haldi við sagnaritun hans og þróuðust við það
starf. Ekki myndi hann beint geta talizt það, sem kallað
«r lærður maður, enda hampaði hann litt lærdómi sinum;
honum var ólíkt farið þeim mönnum, er hafa þá þekking
eina til að bera, er þeim liggur á tungu. Hann var ekki
heldur tiltakanlega fróður maður, því er það, að oftlega
koma fyrir hjá honum meinlegar villur í smáatriðum.
En haun kunni því betur að nota fróðleik sinn. Hann
hefir þá yfirburði yfir síðari tíma íslenzka sögumenn, að
hann kunni þá list að vinza úr. Þeim hættir mörgum
eða flestum við því að kafna í smáatriðum, en honum
var manna sýnst um að draga upp skýra mynd af heil-
um tímabilum og færa fram öll þau einkenni, sem við
áttu. Kom þetta jafnt fram i hinum sjálfstæðu ritum
hans sem í hinum alþýðlegri. Hann er jöfnum höndum
vísindamaður og fræðari. Jón var maður vel ritfær, og
er kallað, að rit hans séu mjög við alþýðuhæfi að orð-
íseri, ljós í rithætti, fjörugur og skemmtilegur. Þó mætti
þykja svo sem fullmikið kenndi ræðukeims og því nokk-
urrar margmælgi í ritum hans sumum. Líkingar hans
eru oft smellnar, setningarnar hnitmiðaðar og dómar hans
oftlega snilldarlega felldir. Ekki myndi þó verða talið, að
Jón hafi skrifað alls kostar hreint mál, og ekki mátti
hann kallast næmur á eðli íslenzkrar tungu, enda hafði
hann ekki djúpa þekking í þeirri grein. Ekki lætur
*gullöld íslendinga« vel í eyrum íslendings. Það kalla
Eanir >Guldalder«, er vér myndum nefna það tímabil
tiltekinnar þjóðar, er hún stendur i mestum blóma; blóma-
öid eða þroskaöld væri nær. En hér til kann og nokkuð