Skírnir - 01.12.1920, Blaðsíða 61

Skirnir)
Ritfregnir
283
þessi [b] er latnesk eSa öllu heldur grísk aö uppruna« (10 bls.).
Audspænis kenningu Bugges um uppruna rúnanafnanna (12. bls.
o. s. frv.) hefði jeg óskað að höf. hefði viðhaft hæflega krítík, því
alt það mál er mjög svo óeðlilegt og ósennilegt, alveg sama kyns
og nafnsk/ringar Bugges í goðafræðisritum hans. Ollu þessu hefði
helst átt alveg að sleppa, eða aðeins geta þess með einu orði. Kafl-
inn um hljóðfræðina er rækilegur mjög, og ætla jeg að þar sje
ekkert undanfelt, sem komið getur til greina, og lfkt er að segja
um hinn samfelda málmynda-kafla.
Höf. hefur búið tii yfirlit yfir beygingafræðina, og er það
lofsverð tilraun, en það hefur þó f rauninui litla þýðingu að smíða
þær, og flestar' eru þær sjálfgefnar í líkingu við þær orðmyndir,
sem rissurnar sjálfar hafa, og í líkingn við orðmyndir f öðrum ger-
mönskum málum.
Einstöku atriði og orð væri ástæöa til að taka hjer til umtals,
en jeg verð að láta mjer nægja með allfátt. Höf. segir að »sníkju-
hljóðin« sjeu að miklu leyti »vankunnáttu« að kenna, þeirra, er
ristu rúnirnar (43. bls.).
Það er eflaust ekki »vankunnátta«, sem þessu veldur, heldur
þá miklu fremur ónákvæmt eyra, ef ekki er dýpri orsökin. Heldur
ekki er rjett að tala um »stafrófsæfingu« í sambandi við Vaðstena-
kínguna (137. bls.). Nei, stafrófið hafði miklu meiri og dýpri
þýðíngu, nefnilega sem töfrastafir, með verndarafli fyrir þaun sem
átti og bar kínguna. Það er trúin á töíramátt rúnanna, sem hjer
birtist, en ekki æfing í að krota stafiua. Um þetta mái hefði höf.
getað lært meira af M. Olsen.
Það er auðvitað ekki til neins að fara út í skýring eiustakra
otða, sem höf. tekur úr eldri ritum eða vilja krítísera hans um-
onæli um orðaleysur sem jalawið (77. bls.), alawin (81. bla.), gaga-
ginu (78. bls.) og mart þess konar; heldur ekki um það, hvernig
!'únin er lesín, sú sem ýmist er lesin ng eða j. Höf. sýnist ekki
tylgja þar neinni meginreglu, sem lfka er allerftt. Jeg trúi hvorki
á þrijok oje arbija á Túnasteininum, og álít að Wimmer hafi al-
veg rjett fyrir sjer, er hann les rúnina ætíð sem ng. — ÞaR (með
B-rúninni) = þar (102 bls.) er ómöguleg orðmynd, nema misrituð
8je. — hlaiwa ætti helst að hafa orðið hlæ, eins og hraiwa hræ
(108. bls.), en vel gæti þó hugsast, að hjer hefði hljóðabreytingin
orðið öðruvísi. Hljóðheildiu aiw er yfirhöfuð einhver hin erfiðasta
viðfangs, — LinalaukaR á Flöksandhnífuum er naumast mannsuafn,
teldur 2 sjálfstæð orð (lín, laukr). Mart fleira mætti hjer nefua.