Félagsrit - 01.01.1915, Blaðsíða 49

tö
selt sér, og viti þeir þó hvað þeir geri. Ofborguninni
ná kaupendur íljótt hjá hinum, er síðar selja þeim. —
Það þykir fjárkaupamönnum ekki lítill fengur, ef þeim
tekst að fleka einhvern deildarstjóra Sf. til að selja sér;
þá er auðveldara að veiða deildarmenn, og þeir óhultari
fyrir athugasemdum, þó þeir brjóti sín eigin lög. Á
síðari árunum munu þó litil brögð að þvi, að deildar-
stjórar hafi látið ginnast.
Þó svo væri, sem sjaldan mun hafa átt sér stað,
sízt alment, síðan Sf. tók til starfa, að seljendur hefðu
eins mikið upp borið utan félags, eins og þeir fengju
útborgað í félaginu, þá er þess að gæta, að það sem
kaupmenn eða einstakir menn hagnast á kaupunum
við bændur, þó ekki væri meira en samsvari því, er
frá dregst fyrir tilkostnað við söluna hjá félaginu, er
það þó gjöf frá seljendum, eða skattur, sem þeir greiða
til að vinna móti sínum eigin hagsmunum og stöðu-
bræðra sinna. Það gengur til að byggja hús og bæta
hag kaupandaris og framfæra hans fólk, og bændur hafa
venjulega ekkert gott af því í framtíðinni. En það sem
frá dregst í félaginu gengur til að byggja og borga hús
og áhöld, sem félagsmenn eiga sjálfir, og sem koma
þeim og eftirkomendum þeirra að notum framvegis; það
eykur eign félagsins, og þar nýtur hver félagsmaður
góðs af því árlega, í hlutfalli við viðskifti sin. Það sem
til starfslauna gengur, er sama sem borgun til hjúa fé-
Iagsmanna, sem fyrir |)á vinna þeim til hags. I þessu
liggur hinn mikli munur.
Okkur ætti ekki að gilda einu hvað um þá peninga
verður, sem við látum úti. Hér eigum við að velja um
tvent: 1, hvort heldur við viljum að þeir aurar, sem
við ekki fáum beint í okkar hendur, gangi til að efla
4
I