Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1918, Side 47

IÐUNN]
Vilhjálmur II. Pýzkalandskeisari.
285
lierstjórnarráðuneytisins hafi orðið þyngri á met-
unum en þjóðarrétturinn. — Belgastjórn aftók, eins
og kunnugt er, í trausti til liðveizlu Frakka og Brela,
að verða við tilmælum IJjóðverja, en þeir sóttu að
vörmu spori með ofurefli liðs inn í landið.
Nú þóttust Bretar ekki geta setið lengur hjá og
sögðu Þjóðverjum . stríð á hendur 4. dag ágústmán.
fyrir lilutleysisbrotið á Belgíu, sem brezka stjórnin
taldi aðalástæðu friðslitanna. Má vel vera, að það
hafi ráðið nokkru um þau, en að sjálfsögðu munu
þó hagsmunir Breta og undirmál við Frakka og
Bússa hafa skift mestu. Það er og kunnugt, að öll
brezka stjórnin var engan veginn fylgjandi ófriði,
heldur höfðu 3 ráðherrar, sem voru honum mótfallnir,
sagt af sér daginn áður.
Þessi málalok voru mjög mikil vonbrigði fyrir
keisara og kanzlara hans. Keisari hafði í mörg ár,
þrátt fyrir alt dálæti sitt á her og herbúnaði, lagt
kapp á að varðveita friðinn og gert sér von um, að
sagan mundi á sínum tíma kalla hann »friðarliöfð-
ingja«. Bera ýmsir svo að segja samhljóða vilnis-
burðir vina hans og óvina vitni um friðarhug hans.
tig þó hann kunni nokkrum mánuðum áður en ófrið-
urinn hófst, ef taka má mark á skýrslum hins fyrv.
frakkneska sendiherra í Berlín, Jules Cambon’s (sjá
frakknesku »gulu bókina«) liafa verið orðinn von-
daufur um, að friður gæti haldist til frambúðar, og
Því viljað vera búinn í alt, þá mun mega telja víst,
að hann vildi um fram alt komast hjá ófriði við
Breta (sbr. Fr. Wile: »Da Verden kom i Brand«).
Bn þegar svona var nú komið, var að taka aðsteðj-
a»di erfiðleikum og þrautum með fyrirhyggju og karl-
roensku. Niðurlagsorð þingsetningarræðu keisara 4.
agúst 1914 sýnast ibenda á, að hann hafi snortið
hjartataugár þings og þjóðar: »Héðan í frá þekki ég
ekki neina flokka, heldur að eins Þjóðverja«.