Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1922, Side 157

IÐUNN
Ritsjá.
315-
Bolshevismans og lýsa hinum, að því er hann hyggur,
blessunarríku aíleiðingum byltingarinnar í Rússlandi. Að
dæmi ungra manna dregur hann sýnilega taum þess, er
hann hyggur að stefni í áttina til aukinnar mannúðar og
almenningsheilla. Og er ekkert nema gott til þessa að segja.
En of mjög, hygg ég, að hann hafi þar látið leiðast af frá-
sögn þeirra, sem hafa verið byltingunni hlyntir, og þess
vegná er frásögnin ekki hlutlaus, eins og hún þó ætti að vera.
Bví er ekki nema rétt að benda mönnum á eitthvað til
samanburðar; og þá er ekki unt að benda á neitt betra en
þessa bók próf. Russel’s, sem að ofan greinir. Hann er
einhver mesti og frjálslyndasti andans maður, sem nú er
uppi, og fór til Rússlands til þess að kynna sér ástandið
af sjálfsreynd. Lýsir hann því í skýrum dráttum í bók
sinni, liversu alt er kolfallið í höndum bolshevika, hversu
iðnaðurinn kolféll með hergagnagerðinni og landbúnaður-
inn, undir eins og bændur fengu ekki annað en — pappir(!)
fyrir vörur sínar. Hann segir:
»Kg var sameignarmaður (a Commnnisl), þegar ég fór til
Rússlands; en samvistir minar við þá, sem í þessu efni
hafa engar efasemdir, hafa þúsundfaldað mínar eigin efa-
semdir, ekki að því er snertir sjálfa sameignar-hugsjónina,
heldur að því leyti, hvort það sé viturlegt að halda slfku
dauðahaldi í einhverja kenningu, að menn hennar vegna
séu fúsir á að útbreiöa almenna eymd og volæði« (p. 42).
»Af tveim ástæðum er ég neyddur til að hafna Bolshe-
vismanum. Önnur er sú, að verðið, sem mannkynið lilyti
að borga til þess að fá sameignar-hugsjóninni framgengt
með holshevíka-aðferðinni, er of hræðilegt [þ. e.: harð-
stjórn, eymd og ófrelsi]; og hin er sú, að þótt menn legðu
þetta í sölurnar, þá trúi ég ekki, að árangurinn mundi
verða sá, sem bolshevikar þykjast vilja fá framgengt«
(p. 155 o. s.).
En er þá nokkur önnur leið til þessa? — Russel svarar
þeirri spurningu svo:
»Ég trúi ekki, að ójöfnuðurinn einsamall á skiflingu auðs-
ins sé i sjálfu sér svo mikið böl. Ef hver maður liefði nóg
fyrir sig að leggja, þá mundi það ekki þykja standa á
miklu, þótt sumir hefðu meira en nóg. En með mjög smá-