Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1924, Page 71

IÐUNN
Undirstööuatriði í jaröfræði íslands.
229
lag, er harðnaö og umbreytt jökulberg milli blá-
grýtislaga og isnúnar klappir undir því bergi. Petta
ummyndaða jökulberg hafði verið fyrir augunum á
hverjum jarðfræðingi sem hér hefir ferðast, en menn
höfðu ekki þekt það, heldur kallað það palagonit-
brecciu, og talið gosmyndun, en þó ekki getað gert
sér neina ljósa grein fyrir, hvernig það væri til orðið,
eða hvenær. Þarna var því afar-þýðingarmikið verk-
efni fyrir íslenzkan jarðfræðing, en vandasamt mjög,
eins og marka má af þvf, að annar eins hæfileika-
maður og Þorvaldur Thoroddsen, skyldi þar engu
koma áleiðis, og verða því að hætta rannsóknum
sinum, án þess að hafa fengið nokkurn skilning á
því, sem óhætt er að kalla undirstöðuatriði í jarð-
fræði íslands.
IV.
Guðm. Bárðarson segir í jarðfræði sinni bls. 79,
að surtarbrandslögin á Tjörnesi séu »leifar af jurtum
og trjágróðri er vaxið hefir þar rétt áður en skelja-
lögin mynduðust«. Petta er rangt. Þykk lög með
skeljum í eru undir surtarbrandinum, og hann er til
orðinn úr rekaviði. Ég hefi fundið í þessum kola-
lögum þarablöð, en ekkert sem bendi á að efnið í
kolin hafi vaxið þar á staðnum.
Mér hefir verið mikill hugur á að vekja athygli
enskra jarðfræðinga á Tjörneslögunum, af því að
menn hafa þar í landi mesta þekkingu á þesskonar
jarðmyndun. Ég sendi því jarðfræðifélaginu í Lúnd-
únum ritgerð um Tjörnes, sem lesin var upp á fundi
þar í félaginu og prentuð í tímariti þess. (Quarterly
journal of the Geological Society of London Vol. 62,
1906). í sumar sem leið, bað ég efnilegan ungan
jarðfræðing danskan, Th. Bjerring-Pedersen, sem ætl-
aði norður á Tjörnes með Guðm. Bárðarsyni, um
að athuga sérstaklega þykt pliocenu laganna, og sagði