Iðunn : nýr flokkur - 01.10.1930, Blaðsíða 87

IÐUNN
Ennýall.
Dr. Helgi Pjeturss: Ennýall. Nokkur íslenzk drög
til skilnings á heimi og lífi. Rvík 1929. Félagsprentsm.
Of lengi hefir það dregist að geta þessarar bókar,
sem kom út fyrir hér um bil ári síðan. Um hana má
segja, að hún er nokkuð sérstæð meðal bóka frá seinni
áram. Það hefir verið furðu hljótt um þessa bók, síðan
hún kom út. Eg minnist ekki að hafa séð á hana minst
nema á einum stað. Verður það að teljast illa farið, ef
bók eins og þessi er þöguð í hel.
Þögnin er ómakleg, en þó skiljanleg. Sannleikurinn er
sá, að fáir munu íreystast til að leggja orð í belg um
þau efni, sem bókin fjallar. Og skal enginn verða fúsari
til að viðurkenna vanmátt sinn til slíkra hluta en sá, er
ritar þessar línur.
Um dr. Helga Pjeturss þyrfti og ætti að rita ræki-
lega, ef nokkur maður hér á landi væri því starfi vax-
inn. Hann er einstæður og engum öðrum líkur. Ekki
einungis um nýstárleik og dirfð í hugsun, heldur einnig
í máli og stíl. Þegar ræða skal um sérkennileik stíís
hans, er það eitt lýsingarorð, sem kemur fram á tung-
una alveg ósjálfrátt: tiginborinn. Það er höfðingssvipur
og íslenzk heiðríkja yfir öllu, sem hann skrifar.
Mér er það í minni frá unglingsárum mínum, hver
unun mér var að því að lesa alt, sem kom á prent eftir
Helga Pétursson. Hann þótti mér nýstárlegastur og
merkilegastur íslenzkra rithöfunda í þá daga. Minnis-
stæðust af öllu er mér þó grein um Sturlu Sighvatsson
— þann, er féll á Orlygsstaðafundi — sem hann birti
í Skírni. Ef til vill er það vegna þess, að sjálfur var eg
alinn upp í nánd við þenna sögulega vettvang. Eg man,
að eftir lestur þessarar greinar komst eg að þeirri nið-
urstöðu — kannske með nokkuru rökfalsi — að óloftið
í skálanum á Miklabæ, þar sem þeir Sturla sváfu nótt-