Kirkjuritið - 01.01.1947, Blaðsíða 91

Kirkjuritið. Samband trúar, siðgæðis og listar.
85
viti, sem hjálpar þeim upp úr smæð og hversdagsleik
og heinir för þeirra i áttina til fegra og hetra lífs. —
Það er þessvegna, sem Grikkir hinir fornu létu skáld-
fákinn Pegasus vera með vængi, að þeir ætluðu honum
að ferðast ofar hversdagslífinu.
En til þess að geta leyst af höndum þetta hlutverk
listarinnar, þurfa skáldin að vera þess megnug að draga
upp i verkum sínum myndir af fleiru en tómum and-
legum smælingjum. Þau verða að geta skapað menn,
sem geisla frá sér andlegum krafti og birtu, menn, sem
lifa og deyja fyrir sannleika og réttlæti, menn, sem
kunna að elska og kunna að fórna — menn, sem megna
að hrífa njótendur listaverksins og verða þeim að ást-
fólgnum fyrirmyndum. — Þetta geta skáldin ekki, ef
þau skortir sjálf tilfinningu trúar og kærleika, sannleika
og réttlætis. Enginn maður megnar að skapa neitt, sem
er æðra því, sem býr í honum sjalfum.
— Ég gat um það i upphafi þessa máls, að tíma-
bil mikillar hugsjónadeyfðar og almenns siðferðilegs
slappleika gerðu listinni erfitt um vik með viðfangs-
efni sín. Sem betur fer liefir sagan sýnt, að slík tímabil
standa sjaldan mjög lengi yfir. I hvert sinn sem mann-
kynið hefir í mjög stórum stíl —• svo sem nú liefir verið
um hríð —- reynt að lítilsvirða og traðka á andlegum
uieginlögmálum, liefir það hráðlega kallað yfir sig þján-
• ígar, sem liafa knúð mennina til afturhvarfs til hærri
í íefnumiða og göfugra lífernis. — Slíkar þjáningar hafa
nú dunið á mannkyninu um hríð, og vonandi er aftur-
hvarfið ekki langt framundan. — Nú er hið mikla tæki-
fseri skáldanna til að varða hina nýju leið. Nú er tæki-
færið til að endurvekja með hinni syndþjáðu kynslóð
drauminn um Guð og' kærleikann og dyggðina — draum-
inn, sem mannkynið getur ekki verið án. — Ef það tekst,
nmn friður og farsæld aftur hyrja að brosa við mönn-
um. — Og þá munu lika hinir stýfðu vængir Pegasusar