Jörð - 01.09.1942, Page 64

vatnið, sem gufaði upp? Óteljandi svipaðra spurninga má
spyrja — spurninga, sem allar hljóta að beina athygli vorri
að blekkingahlið tilverunnar, en því miður get ég ekld að
þessu sinni farið fleiri orðum um þessar merkilégu stað-
reynd, sem vissulega verðskuldar annað, en að hún sé höfð i
flimtingum.
Hvort er stærra?
N SVO er það guðsliugtakið aftur. Alveg er mér óskilj-
anlegt, livernig liægt er að gera guðslmgmynd Helga
Hálfdánarsonar, þá, er fram kemur í barnalærdómskveri
íians, að persónulegri guðshugmynd. Guð, sem liefur „engan
likama eða limi“, er vissulega ekki „persóna“ í þeirri merlc-
ingu, sem venjulega er lögð í það orð. En er mikill skaði
skeður? Hvort er stærra, að trúa á ótakmarkaðan guð,
guð, sem er allt, sem til er, guð, sem er tilveruundrið sjálft,
eða að trúa á takmarkaðan guð, steinrunna, storknaða mynd?
Hvort er stærra, að trúa á Tilveruna sjálfa eða á eitthvert
brot úr henni? Hvort er stærra, að dýrka Lífið eða eitthvert
lakmarkað lífsgerfi?
Heimurinn er í smíðum.
MÉR skilst, að það, sem gerir mörgum erfitt að aðhyllast
hina æðstn tegund guðstrúar, algyðistrúna, sé einkum
það, er nú skal greina: Þeir sjá margt ljótt og ófullkomið
bæði í ríki náttúrunnar og mannlífsins. Þeir eiga erfitt með
að sætta sig við, að guð geti á nokkurn hátt verið þar að
verki, — að gnð geti jafnvel verið „í syndinni“. Það, sem
p.auðsynlegt er að skilja í þessu samhandi er það fyrst og
fremst, að það, sem vér köllum ófullkomleika, er óhjá-
kvæmileg afleiðing þess, að vér erum háðir blekkingu tím-
ans. Vér höfum aðeins takmarkaða, tímabundna yfirsýn yfb’
allt, sem gerist í þessum heimi, en einmitt þess vegna liöfum
vér í raun réttri engan rétl til þess að kveða upp neina úrslita-
dóma. Tímastaðrevndin sjálf táknar ekki annað en það, að
að eitthvað á sér byrjunarstig og fleiri eða færri millistig
inilli hyrjunarstigsins og lokastigsins. Vér mundum sjá það
254 jöbð