Syrpa - 01.07.1915, Page 5

SYRPA, I. HEFTI 1915
3
var smalamaður Gunnars er Oddkell
var að boði í Dal. öll er Fljótshlíð-
in vestan undir ávalur grasliryggur
inn til Hlíðarenda, þar byrjar lítið
klettabelti alla leið inn að Þórólfs-
felli, sem hefir verið insti bœr í
Fljótshlíð. Nú er Þórólfsfell í auðn
og notað sem beitiland frá Fljótsdal,
sein nú er instur. Bæjarrústir sjást
i Þórólfsfelli. Hlíðarendi stendur
liátt upp á hliðinni, lítið vestar en
klettabeltið endar, dregur bærinn
þar nafn af að hlíðin endar þar,þótt
einn þriðji Fljótshlíðar sé fyrir aust-
an Hlíðarenda og tveir þriðju fyrir
vestan.
Á Hlíðarenda er útsýni eitt hið
allra fegursta, sem hægt er að hugsa
sér á íslandi. Eyjafjöllin öll að
norðan sjást alt til Seljalandsmúla.
Bústaðir þeirra Ketils í Mörk og
Runólfs í Dal; i vestri og suðvestri,
hvorutveggja Landeyjar. Þegar
heiðskýrt veður er hylla uppi allar
Vestur Landeyjar, svo að sýnist
vatna yfir og alt sé á iði, kalla
menn það þar í sveitum týbrá. Fyr-
ir landi fram blasa við frá Hlíðar-
enda Vestmannaeyjar, himinbláar
að lit, er fagurt er veður. Á þeim
er nón frá Hliðarenda. Nokkru
vestar eru klettar þrír, sem Drangar
eru kallaðir, einnig mjög fagrir úr
fjarlægðinni. í suður frá Hlíðar-
enda niður á Eyrunum stendur fjall
eitt einstakt og grasi vaxið með
klettabeltum, það er allliátt en lítið
um sig. Fjall það var til forna kall-
að Rauðuskríður, en nú lieitir það
Dýmon. Dýmon er á laiulamærum
Fljótshlíðar og Eyjafjalla ogAustur-
Landeyja. Þar áttu Njáll og Gunn-
ar skóg saman. Þar sátu Njálssynir
fyrir Þráni Sigfússyni. Á Dýmon
er hádægi frá Hlíðarenda. Á eyr-
unum litlu vestar en Dýinon, cr
liinn nafnkunni Gunnarshólmi. Af
Gunnarshólma stendur opin öll liin
dásamlega náttúrufegurð sem að
framan er lýst, þaðan blasir við öll
Fljótshlíðin með Þríhyrning og
Tindafjöll. í austri Þórólfsfell, Goð-
aland og Þórsmörk. í suðaustri
Eyjafjallajökull liimingnæfandi með
Mörk og Dal við rætur sínar. í suðr-
inu Eyjasund og Vestmamiaeyjar,
Túnið á Hliðarenda erft rennisléttar
brekkur alla leið frá bænum ofan að
Þverá, sem rennur fyrir neðan, út
með Fljótshliðinni. Austur frá
bænum, eigi allskamt, er liaugur
Gunnars, stór um sig og hár, topp-
myndaður. Hefir það verið mann-
virki mikið. Þúfa ein er austan við
bæinn, sem sagt er að hundurinn
Sámur hafi dysjaður verið og er enn
kallað Sámsleiði.
Eftir dauða Gunnars bjó Högni
sonur hans á Hliðarenda. I'rá þeim
tíma fram á 15. öld, eru ekki
greinilegar sagnir af þessari þjóð-
kunnu jörð. Frá 1460—1819 var
Hlíðarendi stöðugt höfðingjasetur.
BjuggU þar um eða yfir 300 ár ætt-
menn Erlendar Narfasonar frá Kol-
beinsstöðum.
Um 1470 bjó á Hliðarenda Er-
lendur Erlendsson Narfasonar frá
Kolbeinsstöðum í Ilnappadal og
Hallberu dóttir Sölmundar liins ríka
er erfði alla bændaeign í Fljótshlið,
1403, árið eftir Svartadauða. Er-
lendur erfði Hliðarenda eftir móður
sína og reisti þar bú um 1460.
Kvæntist þá Guðriði Þórvarðardótt-
ur Loptsonar frá Möðruvöllum i Ey-
jafirði. Rættist á Erlendi spádóm-
ur Sveins biskups hins spaka i Skál-
holti. Eitt sinn er Erlendur var
fylgdarmaður Sveins er hann var