Syrpa - 01.07.1915, Síða 48

46
SYRPA, I. HEFTI 1915
ast hana. En sé mjög varlega meö
þau farið springa þau eklci. Skip
eru látin sópa duflunum saman, og
hafa þau til þess tvo strengi með
all-löngu millibili, sem ná til botns
og eru dregnir samhliöa sinn af
hvoru skipi; á milli þessara strengja
er þverstrengur niðri í sjónum og
festast duflin á honum- Pegar búið
er að koma nokkrum duflum saman
eru þau sprengd. Þarf ekki annað
en að sprengja eitt, því að hin
springa af hristingnum sem kemur
á vatnið við sprengingu þess fyrsta.
Hernaðar á landi hefir naumast tek-
ið eins miklum breytingum og hern-
aður á sjó.
Aðferðirnar við landorustur hafa
ekki breyzt stórkostlega, þótt bæði
fallbyssur og rifflar hermannanna
séu langt um fullkomnari en áð-
ur var. Stórskotalið er nú mildu
öflugra en það gat verið meðan
fallbyssurnar voru smáar og léleg-
ar í samanburði við það sem þær
eru nú; en aftur á rnóti kemur
riddaralið að minni notum, því á-
hlaupin,sem því var sérstaklega ætl-
að að gjöra verða alt af færri eft'r því
sem skotvopnin verða öflugri. Nú
geta menn staðið á vígvellinum og
særst og fallið, án þess nokkurn
tíma að sjá mann af óvinaliðinu.
Það er sjaldgæft að fylkingar kom-
ist verulega i návígi hverjar við
aðra. Það sem mest hefir breytt
hernaðaraðferðum á landi er hin
stórkostlega framför síðustu aldar í
flutningsfærum. Hinar löngu ferðir
á hestbaki og fæti og aðsetur í her-
búðum, sem lýst er í frásögnum af
orustum fyrri tíma, eru nú að mestu
lagðar niður. Járnbrautarlestir, og
nú síðast bífreiðir, flytja hermenn-
ina þúsundum saman á staðinn þar
sem þeir eiga að berjast, og þar
byrja þeir að grafa skotskurði, sem
þeir liggja í tímunum saman og
ýmist gera áhlaup úr eða haldafyrir
áhlaupum óvinanna. Verða þeir
oft að þola kulda og vosbúð í skot-
skurðunum og jafnvel hungur, því
oft verður mat ekki komið til þeirra
heila daga eða lengur meðan á or-
ustum stendur. Hin almenna skoð-
un að hermennirnir gangi fram í
glæsilegum fylkingum og mæti ó-
vinum sínum á sléttum velli og berj-
ist við þá unz aðrir hvorir bera sig-
ur úr býtum er bygð á lýsingum af
orustum fyr á tímum. Nú vinna
byssurnar og fallbyssurnar aðal-
verkið, og hernaðarlistin er mest í
því falin að geta náð sem beztu
skotfæri á óvinunum án þess að
stofna liðinu í of mikla hættu frá
skotum þeirra. Fallbyssurnar eru
notaðar bæði til að hlífa liðinu og
vil þess að sækja á. Sprengikúl-
urnar, sem þær skjóta, gera voða-
legan usla, þegar þær springa þar
sem hermennirnir standa þéttast,
eða fremst í fylkingunum. Stærstu
og öfiugustu fallbyssurnar eru not-
aðar til að skjóta niður virki, og eru
sumar umsáturs fallbyssur af nýustu
gerð svo kröftugar að engar víg-
girðingar, sem enn hafa verið búnar
til, standast skothríð úr þeim.
í byrjun 19. aldar voru hermanna
byssur af því tagi, sem nú sést að
eins á forngripasöfnum. Hlaupin
voru slétt að innan, og þegar skotið
var, varð að kveikja í púðrinu með
stáli og tinnu. Hvellhettur voru
fyrst fundnar upp árið 1815,oglöngu
seinna var fyrst farið að nota skot-
hylki og aftanhlaðnar byssur. í
orustunum, sem Englendingar háðu