Eimreiðin - 01.07.1929, Blaðsíða 205

EIMREIÐIN
RITSJÁ
389
sendiherranum í París því, að fsland þyrfti aðeins að senda beiðni um
’nntöhu og myndi málið þá verða „tekið til mjög vinsamlegrar athugunar"
^ Þingi Þjóðabandalagsins. Sömu svör hafði Djörn Sigurðsson fengið frá
rummond. En þar sem engin slík bein beiðni liggur fyrir frá íslands
. _U| skrifar Sir Drummond sendiherranum danska í Lundúnum 23.
egust 1920 og biður hann að Iáta sig vita, hver sé hugur íslands í mál-
'nu. Hvað sem veldur, hefur sendiherrann danski í Lundúnum ekki svarað
re 1 þessu skriflega — og ekki sést heldur af frásögn dr. Björns Þórð-
frs°nar, hvort fyrirspurn Sir Drummonds hefur nokkurntíma verið send
^ enzku stjórninni, þótt Iíklegt sé að svo hafi verið, né heldur sést, að
^nn hafi nokkurntíma haft bein afskifti af málinu. Nafn íslands er afmáð
f s'trá þeirri um ríki, er beiðst höfðu inngöngu í bandalagið, samkvæmt
Vrirlagi stórritara 15. október 1920. Síðan hefur málið legið niðri.
raeðir höf. þau tvö atriði, hvort ísland mundi fá upptöku í banda-
’ ef það sækti, og hvort hlutleysi landsins gæti orðið nokkur hætta
'n af þv; ag gerast meðlimur bandalagsins. Telur hann víst, að ísland
|nunói verða talið hæft til upptöku, en býst við, að um hlutleysi þess
^æri líkt og fór um hlutleysi Luxemburg, þegar það gerðist meðlimur
andalagsins, „sem virðist verða að skilja á þá leið, að hlutleysi de jnre
Verði að þoka, þar sem það samrýmist ekki sáttmála bandalagsins“. En
. tranrt bendir höf. á, að eins og hlutleysi Islands sé nú, sé það
°uopnað, óvarið, tryggingarláust, en yfirlýst hlutleysi. Ekkert ríki hafi
I"] Url<ent það ennþá, nema ef til vill Danmörk, þó að ísland hafi
°9 látið lýsa þeim vilja sínum, að það sé ævarandi hlutlaust. Vegna
ss aö margir mundu óttast það, ef nokkur breyting yrði á því hlutleysi
V°ru, seni er, með því að vér gengjum í Þjóðabandalagið, er rétt að birta
Umm»li greinarhöf. hér orðrétt, en sjálfur hefur hann kynt sér þetta
atri5i nákvæmlega:
”Afleiðingin er sú fyrst og fremst, að samkv. 16. gr. 1. mgr. (sáttmála
endalagsins) getur viðskifta- og fjármálahlutleysi ekki átt sér stað, og
111 hlutleysi hefur ekki einusinni Sviss, og ennfremur er her eða flota,
S6m slarfar af hálfu bandalagsins eða í þágu þess, heimilt að nota land
landhelgi til nauðsynlegra athafna. Hinsvegar er engin skylda lögð á
°ma um að hafa her eða herbúnað í nokkurri mynd, og yrði staða
v°r því í framkvæmd öldungis óbreytt.
^u mælir 71. gr. stjórnarskrárinnar svo fyrir, að sérhver vopnfær
maður sé skyldur til að taka þátt í vörn landsins. Oss dreymir nú engan
Um Þaö, að vér getum nokkurntíma varið land vort með vopnum gegn
aras annars ríkis eða haldið uppi hlutleysi voru á eigin rammleik, en
meö inngöngu í bandalagið fengjum vér þá beztu tryggingu sem orðið
aetur’ fyrir vörn lands vors gegn óréttmætri árás, þar sem vér yrðum
? "íólandi samábyrgðar bandalagsþjóðanna til þess aðhalda uppi vörnum
yr’r oss- Slíka vörn munum vér verða að kaupa fullu verði af hverri
flnstakri þjóð, sem gæfi oss kost á því, ef vér stöndum utan bandalags-
ns> og ef til vill með sjálfsstæði voru. Vörn, sem bandalagið veitti,