Eimreiðin - 01.04.1954, Page 85

eiMREIÐIN
RITSJÁ
157
En ]>að má alltaf rœða fram og
aftur um þessi mál, og sitt sýnist
hverjum.
Bókin er athyglisverð, og þar er
11111 mikinn fróðleik að ræða. Hún
er ljóst og skilmerkilega rituð af
goðum gáfumanni og vel lærðum.
Þ. J.
Einar Ól. Sveinsson: STUDIES IN
THE MANUSCRIPT TRADI-
TION OF NJÁLS SAGA. Studia
Islandica, 13. hefti (H.f. Leift-
ur).
Enginn núlifandi Islendingur mun
vera eins fróður um Njálssögu og
Prófessor Einar Öl. Sveinsson, og telja
nia víst, að aldrei hafi neinn verið
bað áður. Hann hefur beinlínis tekið
visindalegu ástfóstri við Njálu, meðal
annars ritað um hana tvær stórar
bækur: Vm Njálu 1933, Á NjálsbúZ
1943. Og í vetur hefur hann lesið
s°guna upp í útvarp af næmum skiln-
mgi og snilldarlega og þá gefið nokkr-
ar agætar skýringar. Var unun á að
Elusta, enda þótt ég kunni ekki jafn-
Wikið í nokkurri bók og Njálssögu.
Og nú hefur próf. Einar á ný ritað
stora bók um hið foma meistaraverk,
um handrit sögunnar. Geri ég ráð
fyrir, að allir þeir, er fornum fræð-
Urn unna, og þeir eru margir, fagni
bessari prýðilegu og hávísindalegu
hók. jþótt ég sé enginn visindamaður.
hef ég samt lesið bókina með mikilli
ansegju og mun oft athuga hana,
f’®ði formálann og annað, en allt er
^etta sett fram á ljósan og aðgengi-
fegan hátt, svo að hver maður getur
f'eft fullt gagn af, þótt ekki sé há-
færður. Að hér sé vandvirknislega og
rett með farið, tryggir nafn höfund-
ar> próf. Einars Ól. Sveinssonar, rit-
stjóra Studia, próf. Steingríms J. Þor-
steinssonar, og svo að sjálfsögðu Há-
skóla Islands, en Heimspekideild hans
stendur að útgáfu Studia Islandica.
Annars er það aðeins lærðra vísinda-
manna að dæma um rit sem þetta,
en mér finnst ég sem ólærður leik-
maður geta látið þakklæti mitt í ljós
til höfundar og þá jafnframt þakklæti
allra, sem unna vorum fornu, frægu
sögum, en eru þó ekki hálærðir i
þeim fræðum. Slíkar bækur sem þessi
örva skilning og kenna mönnum að
meta hin sígildu rit vor, en hinar
beztu fornsögur ættu allir Islendingar
að eiga og marglesa sér til mennt-
unar og þroska.
Sorglegt er að sjá, hversu mörg af
Njáluhandritunum eru erlendis, í
Árnasafni og Gl. kgl. saml. Og nokk-
uð af ránsfengnum lenti á sjávar-
botni, en önnur brunnu erlendis,
kannske sjálft frumhandritið. Hver
veit? Hörmulegt var ógæfuverk
þeirra manna, er söfnuðu saman dýr-
gripum vorum fyrir erlenda valds-
menn, einkum er svo illa tókst til, að
handrit og bækur glötuðust ineð öllu.
En það, sem eftir er, verðum vér að
fá heim aftur.
Þ. J.
FriSjón Stefánsson: EKKI VEIZTU
. . ., Rvík 1953.
í bók þessari, sem er 128 bls., eru
17 smásögur, flestar mjög stuttar.
Allar eru sögur þessar um það,
sem nefnt er öfugstreymi lífsins, —
þ. e. einhver af þeim persónum, er
um fjallar, hefur orðið fyrir barðinu
á ómildum örlögum, — mjög oft
vegna eigin bresta eða kæruleysis.
Bókin fjallar um neikvæð efni, stund-
um er ekki laust við að höfundur
virðist leita að ömurlegum hlutum
og grípi til þeirra, án þess að for-