Tímarit lögfræðinga - 01.11.1994, Page 57

gögn komu fram í málinu en ákærði var sýknaður. í hrd. 1992 1774 var ákærði
sakfelldur á grundvelli heildarmats á sakargögnum. Myndband af viðtali
sálfræðings við telpuna, sem þá var 8 ára, var lagt fram, og lýsti hún þar
atburðum 3 árum fyrr. „Fór viðtalið fram á skrifstofu hans að móðurinni
viðstaddri, áður en málið var kært til Rannsóknarlögreglu ríkisins, og var ekki
rætt við telpuna á hennar vegum. Dómari málsins í héraði reyndi ekki að
yfirheyra telpuna sjálfstætt eða ræða við hana um ákæruefnið beint eða með
aðstoð sérfróðra aðila, og ákærða eða verjanda hans var ekki gefinn kostur á
slíku. Má telja þetta til galla á meðferð málsins, einkum að því er varðar
skyldu dómarans til sjálfstæðrar skoðunar á málavöxtum...“. Byggt var á
myndbandinu og fleiri gögnum, en ekki var gerð krafa af hálfu ákærða um,
að bandinu yrði hafnað. í hrd. 1993 906 var byggt á myndbandi af viðtali
héraðsdómara við telpuna, sem fram fór á skrifstofu hans í viðurvist móður
hennar og sakflytjenda. Áður en málið var dæmt á áfrýjunarstigi voru teknar
skýrslur af lögreglumönnum, sem verið höfðu á vettvangi.
Ef spurt er, hvort hér sé rétt að farið eftir alþjóðlegum mannréttindareglum,
er svarið játandi, en óljóst. Dómar frá Strasbourg, sem fyrr eru raktir, benda
til að þar á bæ telji menn ekki heimilt að víkja frá rétti sakaðs manns til að
spyrja vitni, ef vitnið er ekki barnið sjálft. Ekki verður fullyrt um það, sem
mestu skiptir, hvernig litið verði á skyldu til að leiða barnið sem vitni. í öðrum
löndum eru dæmi um sérreglur um vitnaskýrslur bama, og líklegt er, að
mannréttindadómstóllinn gerði ekki athugasemdir við þær, nema sérstaklega
stæði á. Byggist þetta á því, að vafi sé um þetta atriði, rök með og móti, og
því geti ríkið skipað málum að vild innan vissra marka. Ólíklegt er hins vegar,
að mannréttindadómstóllinn telji, eins og fram hefur komið í umræðunni á
Norðurlöndum, að við skýrslutöku af bömum séu dómstólar óhæfir og að
þetta hlutverk sé best komið hjá sérfróðum yfirvöldum.
205