Tímarit lögfræðinga - 01.10.2002, Síða 38
4.1.6 Nýsköpunarfyrirtæki
Þegar félag er sett á fót til þess að vinna að nýsköpun á ákveðnu sviði, t.d.
við þróun lyfja eða hugbúnaðar, er á síðari stigum oft þörf á umtalsverðu
fjármagni til starfseminnar. Upphafleg starfsemi nýsköpunarfyrirtækja er
gjaman fjármögnuð af eigendum eða svokölluðum áhættufjárfestum.14 Þegar
starfsemi nýsköpunarfyrirtækis hefur náð ákveðnu stigi er oft þörf á miklu
fjármagni til þess að standa undir hröðum vexti. Bæði getur verið þörf á fjár-
mögnun á framleiðslu og einnig markaðssetningu á vörunni sem unnið hefur
verið að. Til þess að flýta fyrir uppbyggingu félags af þessum toga getur verið
skynsamlegt að skrá verðbréf þess í kauphöll og auðvelda þannig aðgang að
fjármagni. Þá getur aðstaðan einnig verið sú að áhættufjárfestamir vilji losa um
fjárfestingu sína á þessu stigi og láta aðra aðila, sem vilja ekki taka eins mikla
áhættu, fjárfesta í fyrirtækinu.
4.2 Helstu kvaðir sem fylgja skráningu
4.2.1 Undirbúningur skráningar
Þeim kostum sem fylgja skráningu, og raktir eru að framan, fylgja talsverðar
skyldur. Fyrst ber að nefna að skráning félags krefst mikils undirbúnings. Huga
verður að ýmsum þáttum í starfseminni, t.d. verður upplýsingakerfi félags að
vera í mjög góðu horfi. Aherslur í rekstri félags og efnahagslegri uppbyggingu
þess þarf oft að breyta til þess að félagið verði fýsilegur fjárfestingarkostur.
Hugsanlega þarf að gera skipulagsbreytingar á stjómun félagsins og ýmislegt
fleira. Af þessu leiðir að skráning félags er ákvörðun sem á sér oft langan
aðdraganda.
Auk þessara undirbúningsþátta, sem snúa að því að gera starfsemi og
skipulag félags ákjósanlegt til skráningar, þarf að leggja í mikla vinnu við
skráninguna sjálfa. Utbúa þarf skráningarlýsingu sem hefur að geyma yfirgrips-
miklar upplýsingar um félagið. Þessar upplýsingar þurfa að vera réttar og að
auki þarf að gæta þess vel að tilgreindir séu allir áhættuþættir í starfsemi
félagsins. Auk stjómenda félagsins þarf að fá að undirbúningnum lögmenn,
endurskoðendur og fjármálafyrirtæki.
14 Með áhættufjárfestum er hér átt við einstaklinga eða fyrirtæki sem hafa það að markmiði að
fjárfesta í nýsköpunarfyrirtækjum. Fjárfestingar í nýsköpunarfyrirtækjum eru mjög áhættusamar
samanborið við fjárfestingar í verðbréfum skráðum í kauphöll en á hinn bóginn eru möguleikar á
ávöxtun meiri. Fjárfestingum í nýsköpunarfyrirtækjum má skipta í nokkra flokka. Fyrsti flokkurinn
eru svokallaðar sprotafjárfestingar (seed-money) en þá er byrjað að vinna við þróun á hugmynd
sem frumkvöðull hefur sett fram. Annar flokkurinn eru svonefndar upphafsrekstrarfjárfestingar
(start-up capital) en þá er sett á fót fyrirtæki til þess að vinna við áframhaldandi þróun og
upphafsframleiðslu á vöru eða þjónustu. Þegar sýnt þykir að unnt er að framleiða vöruna kemur að
þriðja fiokknunt sem er uppbygging á starfseminni með þvf að auka framleiðslu og leggja í
markaðssetningu á vörunni. Eftir þetta fjármögnunarferli, og þegar varan eða hugmyndin hefur
sannað sig, er oft markmið áhættufjárfestanna að losa um fjárfestingu sína með því að skrá verðbréf
fyrirtækisins í kauphöll. Skráning á markað getur þó átt sér stað á fyrri stigum en það fer eftir
atvikum hverju sinni hvort vænlegt þykir að skrá verðbréfin fyrr.
232