Tímarit lögfræðinga - 01.10.2002, Blaðsíða 84

skiptum. Reglunum er fyrst og fremst ætlað að tryggja að fullnægjandi upp-
lýsingar liggi fyrir um hin skráðu verðbréf og útgefanda þeirra til þess að
fjárfestar eigi kost á að mynda sér skoðun á virði bréfanna. Til þess að ná þessu
markmiði eru í lögunum settar reglur sem miða að því að staðla efni verð-
bréfanna og einnig að setja starfsemi útgefenda ákveðinn ramma. Þessar kröfur,
sem ná til margra þátta, eru gerðar að skilyrðum fyrir skráningu. Þá er sér-
staklega mælt fyrir um það að við skráningu verðbréfa þurfi að liggja frammi
skráningarlýsing til að tryggja fullnægjandi upplýsingar um verðbréfin og
útgefandann. Annað grundvallaratriði er að tryggja jafnræði fjárfesta með því
að upplýsingar séu aðgengilegar fjárfestum á sama tíma og jafnframt tryggt að
fjárfestar fái aðgang að sambærilegum upplýsingum. Þriðja sjónarmiðið lýtur
almennt að því að vernda hagsmuni fjárfesta með því að tryggja öryggi í við-
skiptum m.a. með skráningu upplýsinga í öflug upplýsingakerfi.
A undanförnum árum hefur verið mikil aukning á skráningu verðbréfa í
Kauphöll íslands. Ástæðan er líklega sú að verðbréfamarkaðir hafa verið hag-
stæðir útgefendum og almenn útþensla á sviði verðbréfaviðskipta. Við þær að-
stæður var skráning verðbréfa í kauphöll talin ákjósanlegur kostur fyrir mörg
fyrirtæki til þess að efla starfsemi sína. Síðustu misseri hafa verðbréfamarkaðir
hins vegar verið í lægð. Við breyttar aðstæður á mörkuðum og endurmat á að-
stæðum félaga er nú algengara að fyrirtæki óski afskráningar á verðbréfum í
kauphöll. Oft er ástæðan yfirtaka eins eða fárra aðila á skráðu félagi. í um-
fjölluninni er rakið hverjir eru helstu kostir og gallar þess að skrá verðbréf í
kauphöll. Aðgangur að fjármagni, aukin verðmæti hluta og betri samkeppnis-
staða eru helstu kostirnir. Gallarnir eru hins vegar kostnaðurinn, krefjandi
skyldur um upplýsingagjöf og þrýstingur á skjóta arðsemi. Ástæða er fyrir þá
aðila sem hyggjast skrá verðbréf í kauphöll að meta ítarlega kosti þess og galla
og kanna sérstaklega hvort fyrirtækið sé fallið til skráningar. Nauðsynlegt er að
horfa til framtíðar í þessum efnum.
Áður er vikið að því að skilyrði fyrir skráningu verðbréfa eru fjölbreytileg.
Skilyrði íslenskra laga eru almennt í takti við þær reglur sem settar hafa verið
af Evrópusambandinu og lítið um strangari kröfur sem þó eru heimilar að þessu
leyti. Almennt má segja að markmiðið með skilyrðunum sé að staðla efni
verðbréfanna og gera þau þannig seljanlegri. Reynt er að ryðja sem flestum
hindrunum á viðskiptum með bréfin úr vegi. Endanlegt mat á því hvort verðbréf
eru tekin til skráningar liggur hjá viðkomandi kauphöll. Kauphöllin þarf að
meta hvort opinber skráning verðbréfa þjóni hagsmunum fjárfesta og verð-
bréfamarkaðarins. Við mat á þessu skilyrði verður fyrst og fremst horft til þess
hvort lfklegt sé að veruleg viðskipti verði með bréfin og að sem best sé tryggt
að sjónarmiðum um upplýsingaskyldu, jafnræði fjárfesta og öryggi í viðskipt-
um verði fylgt.
Þungamiðjan í upphaflegri skráningu verðbréfa er gerð skráningarlýsingar.
Markmiðið með skráningarlýsingunni er að tryggja að fjárfestar fái í henni allar
upplýsingar um útgefandann og verðbréfin sem nauðsynlegar eru til þess að
278