Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Síða 69

Tímarit lögfræðinga - 01.12.2002, Síða 69
2.4.1 Efnisatriði verknaðarlýsingar Akvæði 134. gr. hgl. hefur að geyma sérákvæði um ólögmæta nauðung opin- bers starfsmanns. I lögskýringargögnum er rakið að um sé að ræða efnislega samhljóða ákvæði og 225. gr. hegningarlaganna 1869. Fjalli ákvæðið um „sams- konar skerðingu athafnafrelsis sem 225. gr. [fjalli um], en brotið [sé] framið hér með misbeitingu opinbers starfs“.31 Ákvæðið hefur að geyma sérhæfða lýsingu á broti opinbers starfsmanns sem annars myndi falla undir hið almenna ákvæði um ólögmæta nauðung, sbr. 225. gr. almennra hegningarlaga. Þó er gerð sú krafa að nauðungarverknaður hins opinbera starfsmanns feli í sér misnotkun á stöðu hans. Samkvæmt orðalagi 135. gr. hgl. virðist ákvæðið hafa að geyma lýsingu á refsiverðri þátttöku opinbers yfirmanns í lögbroti undirmanns. í lögskýringar- gögnum kemur fram að brot þetta sé fullframið þegar hinn opinberi starfsmaður hefur „leitast við“ að fá undirmann sinn til þess að fremja afbrotið án tillits til þess hvort viðleitnin hafi borið árangur eða ekki. Er þetta í samræmi við orðalag ákvæðisins, þ.e. „eða leitast við að koma honum til að fremja slíkt brot“. Athygli er vakin á því að danskir fræðimenn hafa lagt til grundvallar við skýringu sam- svarandi 151. gr. dönsku hgl. að ekki sé skilyrði refsiábyrgðar að háttemi undir- manns sé afleiðing af einhvers konar skipun yfirmanns.32 2.5 Ákvæði 136. gr. hgl. 136. gr. Opinber starfsmaður, sem segir frá nokkru, er leynt á að fara og hann hefur fengið vitneskju um í starfi sínu eða varðar embætti hans eða sýslan, skal sæta fangelsi allt að einu ári. Hafi hann gert það til þess að afla sér eða öðrum óréttmæts ávinnings, eða noti hann slíka vitneskju í því skyni, má beita fangelsi allt að 3 árum. Sömu refsingu skal sá sæta, sem látið hefur af opinberu starfi og eftir það segir frá eða misnotar á ofangreindan hátt vitneskju, sem hann hafði fengið í stöðu sinni og leynt á að fara. 2.5.1 Efnisatriði verknaðarlýsingar Ákvæði 136. gr. hgl. hefur að geyma almennt refsiákvæði um brot opinberra starfsmanna á þagnarskyldu. í lögskýringargögnum er áréttað að greinin taki til „allra opinberra starfsmanna“. Þá segir þar að háttsemi samkvæmt ákvæðinu sé tvennskonar: ,,a) að segja frá einhverju því, sem leynt á að fara, og b) að nota slíka vitneskju til að afla sér eða öðrum óréttmæts ávinnings, og þarf hann ekki að vera fjárhagslegs eðlis“.33 Við skýringu refsiákvæða XIV. kafla hgl. verður að hafa í huga að á einstaka hópa starfsmanna ríkisvaldsins eru lagðar margvíslegar skyldur með lögum. 31 Alþt. 1939, A-deild, bls. 378. 32 Sjá hér Vagn Greve, Gorm Toftegaard Nielsen & Asb jorn Jensen: sama rit, bls. 96. 33 Alþt. 1939, A-deild, bls. 378. 373
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.