Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Page 22

viðbótarfrestur er settur. Ef það er á hinn bóginn fyrir fram alveg ljóst að
greiðsludráttur verði er í sjálfu sér ekkert í vegi fyrir því að kaupandinn geti
þegar á því tímamarki sett frest skv. 2. mgr. 25. gr.24
Kaupandi getur ekki rift kaupum meðan viðbótarfresturinn er að líða, sbr. 3.
mgr. 25. gr. kpl. Ef kaupandi hefur sett frest, sem nær yfir lengri tíma en þann sem
teljast mundi ástæða verulegrar vanefndar, er hann að sjálfsögðu bundinn af því.
En lýsi seljandinn því yfir að hann muni ekki efna sinn hlut áður en fresturinn er
liðinn getur kaupandinn rift kaupunum. Ef seljandinn lýsir því yfir að hann muni
ekki afhenda það sem honum ber áður en fresturinn er útrunninn geta ástæður
þess verið þær að hann telji frestinn of skamman. Einnig er hugsanlegt að hann
leggi til lengri frest. I þeim tilvikum getur reynt á ákvæði 24. gr. kpl. um fyrir-
spumir. Ef kaupandinn hefur rétt til riftunar af öðrum ástæðum getur hann nýtt sér
það, jafnvel þótt umræddur viðbótarfrestur sé ekki liðinn.
í 3. mgr. 23. gr. neyt.kpl. eru ákvæði um heimild neytanda til riftunar að liðn-
um sanngjörnum viðbótarfresti og svara þau til 2. og 3. mgr. 25. gr. kpl.25 Sam-
kvæmt 2. mgr. 32. gr. fast.kpl. getur kaupandi einnig rift kaupsamningi ef selj-
andi afhendir ekki fasteign innan hæfilegs viðbótarfrests sem kaupandi hefur
sett honum. Áður en viðbótarfresturinn rennur út getur kaupandi ekki rift nema
seljandi lýsi því yfir að eignin muni ekki afhent innan frestsins eða það er ljóst
af öðrum ástæðum.
í athugasemdum greinargerðar með frv. til. fast.kpl. segir svo um 2. mgr. 32. gr.: „í
2. mgr. er nýtt úrræði, sem kemur fyrir alvöru í norrænan rétt á áttunda áratug síðustu
aldar eftir fyrirmyndum úr þýskum rétti (Nachfrist). Regla 2. mgr. á aðeins við ef
dráttur verður á afhendingu fasteignar og heimilar kaupanda að setja seljanda hæfi-
legan viðbótarfrest til að efna. Er kaupanda heimilt, þótt vanefnd sé ekki veruleg, að
setja seljanda hæfilegan viðbótarfrest til að efna. Hvað telja beri hæfilegan viðbótar-
frest verður að meta hverju sinni. Verður í því efni einkum að líta til orsaka afhend-
ingardráttarins og hagsmuna kaupanda af því að fá fasteign afhenta. Meðan við-
bótarfresturinn stendur getur kaupandi ekki rift og gildir þá einu hvort vanefnd teldist
orðin veruleg eða ekki. Frá þessu eru tvær undantekningar, annars vegar ef seljandi
beinlínis lýsir því yfir að hann muni ekki efna innan frestsins og hins vegar ef það er
ljóst af öðrum ástæðum að hann muni ekki gera það, t.d. vegna ómöguleika eða
hindrunar sem hann ekki getur rutt úr vegi. Eins og fyrr segir gildir þessi regla ekki
um vanefndir á aukaskyldum og vanefnd á skyldu til að gefa út afsal, en þá gildir
skilyrðið um verulega vanefnd“.26
2.6 Riftun pöntunarkaupa
Kaup kunna að varða hlut sem er útbúinn sérstaklega fyrir kaupanda sam-
kvæmt fyrirmælum hans eða óskum. Ef seljandi getur ekki af þeim sökum ráð-
24 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 85
25 Sjá nánar Alþt. 2002-2003, þskj. 904, bls. 43.
26 Alþt. 2001-2002, þskj. 291, bls. 47.
232