Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Blaðsíða 32

að nýju við þessar aðstæður. Hins vegar kunna að vera skilyrði til að lækka
bótakröfu hans með hliðsjón af reglu 70. gr. laganna.45
I 2. mgr. 37. gr. er sérregla um sölu notaðra hluta á uppboði. Þar kemur fram
að kaupandi getur ekki krafist afsláttar þegar um er að ræða kaup á notuðum
hlutum á uppboði. Rökin eru þau að hér er um að ræða sérstaka aðferð við sölu
þar sem hlutur er venjulega seldur í því ástandi sem hann er og kaupandi
ákveður sjálfur að nokkru endurgjaldið fyrir hann.46
í 31. gr. neyt.kpl. er fjallað um heimildir neytanda til að krefjast afsláttar af
kaupverði söluhlutar þegar ekki er bætt úr galla á söluhlut með úrbótum eða
afhendingu að nýju. Þá er kveðið á um hvemig afsláttur skal reiknaður út.
Akvæðið byggist á 37. og 38. gr. kpl. en víkur þó frá efni þeirra þar sem greinin
heimilar í undantekningartilvikum afslátt, þrátt fyrir að gallinn feli ekki í sér
verðmætarýmun. Byggist undantekningin á 5. mgr. 3. gr. tilskipunar um neyt-
endakaup.
Samkvæmt 1. mgr. 31. gr. neyt.kpl. á neytandi rétt til afsláttar ef söluhlutur
er gallaður. Skilyrði er í fyrsta lagi að fyrir liggi galli og í öðm lagi að ekki hafi
orðið af úrbótum eða afhendingu að nýju. í 2. málsl. 1. mgr. kemur fram regla
sem segir til um það hvernig skal reikna út afsláttinn. Er ákvæðið samhljóða
ákvæði 2. málsl. 1. mgr. 38. gr. kpl. en byggist einnig á 5. mgr. 3. gr. tilskipunar
um neytendakaup. Hlutfallið milli afsláttarverðsins og kaupverðsins skal vera
hið sama og hlutfallið milli verðmætis hlutarins í gölluðu og umsömdu ástandi.
Ef neytandinn hefur keypt hlutinn undir markaðsverði verður afslátturinn lægri
en sem nemur verðmætisrýmun hlutarins því að hann reiknast ekki af markaðs-
virðinu heldur út frá umsömdu kaupverði. Á sama hátt verður afslátturinn hærri
en sem nemur verðmætisrýmuninni ef neytandinn hefur keypt hlutinn yfir mark-
aðsverði.
I kpl. em ekki afdráttarlaus ákvæði um hvaða tímamark skal leggja til grund-
vallar við ákvörðun á verðmæti hlutarins. Samkvæmt 31. gr. neyt.kpl. er það
afhendingartíminn sem miða skal við, þ.e. hinn raunverulegi afhendingartími,
en ekki umsaminn afhendingartími ef hann er ekki sá sami. Afsláttarkrafa
stendur ekki í vegi fyrir því að neytandinn geti einnig krafist skaðabóta. En
þýðingarmikið er í því sambandi að hafa í huga að neytandinn getur ekki fengið
skaðabætur fyrir þann hluta tjóns sem afslátturinn bætir. í 2. mgr. 31. gr.
neyt.kpl. segir að mæli sérstök rök með því má ákveða afslátt með hliðsjón af
þýðingu gallans fyrir neytanda. Hér er um undantekningarreglu að ræða sem
fyrst og fremst er ætlað að ná yfir þau tilvik þar sem neytandi getur ekki sýnt
fram á verðrýmun söluhlutar vegna galla, en samkvæmt meginreglu 1. mgr. ætti
neytandi í slíkum tilvikum ekki að hafa grundvöll til að krefjast afsláttar.
Ákvæðið á þó ekki einungis við þau tilvik þar sem engin verðrýmun verður á
söluhlut vegna galla. Sérstaklega getur það haft þýðingu í tilvikum þar sem
45 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 108-109.
46 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 109.
242