Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Page 60

markaðinn sem hann vill frekar eiga. Þegar hlutur er seldur áfram verða álita-
efni um riftun og nýja afhendingu yfirleitt því aðeins raunhæf að seinni kaup-
andinn beri slíka kröfu fram við upphaflegan kaupanda.
Að öðru leyti fjallar c-liður um tilvik þegar hlutur hefur verið notaður eða
honum breytt af kaupanda við fyrirhuguð not. Ef ekki kemur annað fram má
seljandinn alltaf búast við því að hlutur verði notaður í samræmi við það sem
fyrirhugað og venjulegt er að nota slíka hluti til. Að auki nær ákvæðið til þess
þegar seljanda var ljóst að hlutur var ætlaður til ákveðinna eða sérstakra nota. I
þessu felst m.ö.o. að seljandinn getur ekki hafnað riftunarkröfu eða kröfu um
nýja afhendingu af þeini ástæðu einni að kaupandinn hefur notað hlutinn. Bíll
sem keyptur hefur verið nýr fellur t.d. nokkuð hratt í verði við notkun. Þótt
verðrýmunin sé í sjálfu sér nokkuð mikil þegar kaupum er rift verður seljand-
inn að sætta sig við riftun þegar kaupandinn hefur notað bílinn eins og til stóð.
Umrætt ákvæði hefur einkum þýðingu við kaup á neysluvöram í þrengri
merkinu, t.d. matvörum og öðrum vörum sem neytt er strax eða fljótlega.
Akvæðið gildir þó einnig í öðrum tilvikum eins og nefnt hefur verið, t.d. við
kaup á nýjum bíl.
Það skilyrði gildir bæði um endursölu og notkun að salan eða notin hafi átt
sér stað áður en kaupandanum varð ljós eða mátti verða ljós galli sá sem er
ástæða þess að hann hafnar söluhlut. Hafi kaupandinn selt hlutinn, þrátt fyrir
vitneskju sína um verulegan galla, getur hann ekki síðar rift kaupum eða krafist
nýrrar afhendingar á grundvelli gallans nema hann sjái til þess að hlutnum verði
skilað. Með sama hætti stendur það riftun og nýrri afhendingu í vegi ef not kaup-
anda, eftir að honum varð galli ljós, hafa leitt til verulegrar rýmunar á ástandi
hlutar og magni. I þessu felst að kaupandinn verður að hætta við að selja eða
nota hlutinn ef hann ætlar að rifta kaupum eða krefjast nýrrar afhendingar.110
Akvæði c-liðar 1. mgr. 51. gr. neyt.kpl. er orðað með nokkuð öðrum hætti
en c-liður 1. mgr. 66. gr. kpl. Þar kemur fram að neytandi glatar ekki rétti sínum
til þess að krefjast riftunar þegar hluturinn hefur verið notaður af neytanda við
fyrirhuguð not, áður en neytanda varð ljóst eða mátti verða Ijós galli sá sem
leiðir til riftunar eða kröfu um afhendingu á ný. Reglan styðst við þau rök að
seljandi má alltaf búast við því að hlutur verði notaður í samræmi við það sem
fyrirhugað og venjulegt er að nota slíka hluti til. Að auki nær ákvæðið til þess
þegar seljanda var ljóst að hlutur var ætlaður til ákveðinna eða sérstakra nota. I
ákvæðinu felst þannig í raun að seljandi getur ekki hafnað riftunarkröfu eða
kröfu um nýja afhendingu af þeirri ástæðu einni að neytandi hefur notað sölu-
hlut. Akvæði c-liðar hefur einkum þýðingu við kaup á neysluvörum í þrengri
merkinu, t.d. matvörum og öðrum vörum sem neytt er strax eða fljótlega.
Akvæðið gildir þó einnig í öðrum tilvikum, t.d. við kaup á nýjum bílum. I
ákvæðinu kemur fram það skilyrði að notin hafi átt sér stað áður en neytandan-
llOAlþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 148.
270