Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Side 76

inganefndin fram að vart yrði litið svo á að algjört bann við verkföllum gæti tal-
ist heimilar takmarkanir sem féllu undir ákvæði 31. gr. FSE en fjallaði ekki
frekar um málið.45 Nefndin fjallaði einnig um lög nr. 151199346 þar sem verk-
föll starfsmanna á ferjunni Herjólfi voru stöðvuð og mælt fyrir um þvingaða
gerðardómsmeðferð þar sem laun staifsmanna yrðu ákveðin næðust ekki
samningar milli deiluaðila innan tiltekins tíma. Nefndin vísaði í niðurstöðu fé-
lagafrelsisnefndar ILO (mál nr. 1768) þar sem fram kom að rök íslenskra stjóm-
valda fyrir þessum aðgerðum væm einkum efnahagslegs eðlis. Nefndin tók
fram án frekari rökstuðnings að þessi aðgerð fæli í sér brot á 4. mgr. 6. gr. FSE
og væru skilyrði 31. gr. sáttmálans ekki uppfyllt því til réttlætingar.47
I niðurstöðum sérfræðinganefndarinnar, þar sem hún fjallaði um aðgerðir
norsku ríkisstjómarinnar vegna verkfalla í olíuiðnaðinum árin 1994 og 1998
sem fólust í banni við verkföllum og þvingaðri gerðardómsmeðferð, komst hún
einnig að þeirri niðurstöðu að þær hefðu gengið lengra en sáttmálinn leyfði.
Tók nefndin fram að hún gæti ekki samþykkt þau rök ríkisstjómarinnar að bann
við verkföllunum hefði verið til þess fallið að vemda almannahagsmuni. I
báðum tilvikum rökstuddi nefndin það með því að hvorki hefði verið sýnt fram
á að fjárhagslegt tjón eða annað tjón af verkfallinu myndi vera varanlegt.48
Rökstuðningur sérfræðinganefndarinnai' í framangreindum málum er harla
fábrotinn og oft erfitt að gera sér glögga grein fyrir þeim forsendum sem hún
leggur til grundvallar niðurstöðu sinni. Þegar nefndin fjallaði um lög nr.
10/1998 um kjarasanminga sjómanna, sem bundu enda á sjómannaverkfall hér
á landi, rökstuddi hún aftur á móti niðurstöðu sína ítarlega. Með lögunum voru
lögbundin efnisleg ákvæði í sáttatillögu ríkissáttasemjara sem ekki hafði náðst
sátt um, auk þess sem þau framlengdu gildandi kjarasamninga um tvö ár. í nið-
urstöðu nefndarinnar kom fram að lögin hefðu vísað til almenns kjarasamnings
sem hefði verið laus til endurskoðunar í nær 13 mánuði, að þau hefðu verið sett
að loknum nær tveggja mánaða verkfallsaðgerðum, þótt hlé væri gert á, og að
það hefði verið að loknum langdregnum og hörðum samningaviðræðum deilu-
aðila, m.a. að tilhlutan ríkissáttasemjara. Allar líkur hefðu verið á því að verk-
fallið myndi standa lengi og hafa alvarlegar afleiðingar fyrir efnahag landsins
og atvinnu manna í fiskvinnslu. Við slíkar aðstæður taldi nefndin að íhlutun í
almenna kjarasamninga með samþykkt laganna hefði ekki falið í sér brot á 4.
mgr. 6. gr., sbr. 31. gr. FSE. Var niðurstaða hennar að ílilutunin félli innan vald-
sviðs ríkisstjórnar Islands þegar um væri að ræða til hvaða ráðstafana væri
45 Sérfræðinganefndin fjallaði ektci frekar um málið þar sem í lok þess tímabils sem skýrsla
íslands, m.a. um framkvæmd 4. mgr. 6. gr., fjallaði um höfðu lögin gengið úr gildi og framkvæmdin
því þá í samræmi við ákvæðið. Sjá niðurstöður sérfræðinganefndarinnar XII-1 (1992), bls. 128,
Island.
46 Lög nr. 15/1993 um bann við verkfalli og verkbanni á ms. Herjólfi. Sjá einnig umfjöllun um
lögin í kafla 2.6.3.
47 Niðurstöður XIV-1, (1998) bls. 391. ísland.
48 Niðurstöður XIV-1, bls. 623 og XV-1 (2000), bls. 432-433, Noregur.
286