Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Síða 85

Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Síða 85
4. VERND VERKFALLSRÉTTARINS SAMKVÆMT 74. GR. STJÓRNARSKRÁRINNAR í LJÓSI DÓMS HÆSTARÉTTAR OG FRAMANGREINDRA ALÞJÓÐASÁTTMÁLA 4.1 Nokkrar álvktanir af dómi Hæstaréttar í sjómannamálinu Af framangreindum dómi Hæstaréttar má draga eftirfarandi almennar álykt- anir: • Verkfallsrétturinn nýtur verndar samkvæmt 1. mgr. 74. gr. stjómarskrárinnar og er þessi vernd „ekki minni“ en samkvæmt 11. gr. MSE. • Vemd verkfallsréttarins samkvæmt 1. mgr. 74. gr. er þó ekki skilyrðislaus. • Lagasetning á verkföll (og þvinguð gerðardómsmeðferð) er því aðeins heimil að uppfylltum sambærilegum skilyrðum og fram koma í 2. mgr. 11. gr. MSE. • Við túlkun á 74. gr. stjómarskrárinnar verður almennt því aðeins litið til sáttmála um félagsleg réttindi sem ísland hefur fullgilt og fjalla um réttindi stéttarfélaga að því marki sem MDE hefur vísað til þeirra við túlkun á 11. gr. MSE. • Gera verður „strangar kröfur“ til lagasetningar sem bannar verkföll. • Efnahagsleg áhrif verkfalla geta verið svo alvarleg að ríkir almannahagsmunir geti réttlætt tímabundið bann við þeim. Eins og leiða má af umfjölluninni hér að framan um mismunandi vernd verk- fallsréttarins samkvæmt MSE, FSE og samþykktum ILO skiptir verulegu máli að hvaða marki til þeirra er litið við túlkun á 74. gr. stjómarskrárinnar. Afstaða dómstólsins til þess er að vísu ekki fullkomlega skýr en henni virðist í megin- atriðum mega lýsa með eftirfarandi hætti: Með vísan til greinargerðar með frumvarpi því er varð að stjómarskipunarlögum nr. 97/1995 um breytingu á stjómarskránni, og dóma Hæstaréttar um túlkun á ákvæðum stjórnarskrár, verði félagafrelsisákvæði 74. gr. túlkað með hliðsjón af 1. og 2. mgr. 11. gr. MSE. Þar sem aðrir sáttmálar en MSE hafi ekki verið lögfestir hér á landi verði við túlkun á verkfallsréttinum samkvæmt 74. gr. hins vegar aðeins litið til þeirra að því marki sem MDE hafi vísað til þeirra við túlkun á 11. gr. MSE.74 Samkvæmt þessu er vemd verkfallsréttarins samkvæmt 74. gr. í rauninni mjög takmörkuð miðað við þau víðtæku réttindi sem leidd hafa verið af samþykktum ILO nr. 87 og 98 annars vegar og FSE hins vegar. Hefur það verið staðfest hvað ILO varð- ar í úrlausn félagafrelsisnefndar stofnunarinnar í máli nr. 2170, Alþýðusamband 74 Þó er vísað til þessara sáttmála því til stuðnings að 1. mgr. 74. gr. feli ekki í sér skilyrðislausa vemd verkfallsréttar stéttarfélaga. Af röksemdum dómsins verður ráðið að þessi tilvísun stafi af því að í greinargerð með ákvæði því er varð að 75. gr. stjómarskrárinnar, sbr. stjómarskipunarlög nr. 97/1995, þar sem segir að í lögum skuli kveðið á um rétt manna til að semja um starfskjör sín og önnur réttindi tengd vinnu, er vísað til alþjóðasamninga sem ísland hefur gerst aðili að, einkurn FSE og AEFMR. Þá virðist sem að litið sé til þessara sáttmála í einhverjum mæli umfram það sem leiðir af túlkunum MDE á MSE með þeirri forsendu dómsins að gera verði strangar kröfur til lagasetningar sem banni tiltekin verkföll eða verkbönn. Þessa gætir þó a.m.k. mjög takmarkað f föksemdafærslu og niðurstöðu dómsins um það efni. Sjá umfjöllun í kafla 4.2. 295
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.