Tímarit lögfræðinga - 01.11.2003, Síða 102

2.4 Dómar mannréttindadómstólsins
I allmörgum málum sem komið hafa til kasta Mannréttindadómstóls Evrópu
og varða túlkun 11. gr. MSE hefur verið fjallað beint eða óbeint um heimildir
ríkisvaldsins til afskipta af málefnum stéttarfélaga og félaga atvinnurekenda.
Dómstóllinn hefur í öllum þeim tilvikum þar sem þetta álitaefni hefur komið til
úrlausnar byggt niðurstöðu sína, að því varðar vemdaráhrif 11. gr. gagnvart
lögum einstakra aðildarríkja, að einhverju leyti á sömu eða sambærilegri rök-
semdafærslu sem virðist ganga eins og rauður þráður gegnum forsendur dóms-
ins í málunum öllum.
Elsta málið er mál Félags belgískra lögreglumanna gegn Belgíu frá árinu
1975.10 Málavextir eru flóknir og skipta hér ekki meginmáli, en í hnotskurn
snýst málið um það að samkvæmt belgískum lögum voru settar takmarkanir við
því hvaða stéttarfélög gætu komið fram gagnvart stjómvöldum til að gæta
hagsmuna félagsmanna sinna. Stjórnvöldum var gert kleift að takmarka fjölda
þeirra með hliðsjón af sjónarmiðum um það hver þeirra væru fjölmennust og
endurspegluðu best þann hóp sem við átti hverju sinni. Kærandinn taldi að með
þessu væri brotið gegn frelsi félagsins til að starfa og að í því fælist brot gegn
11. gr. mannréttindasáttmálans. Niðurstaða dómsins varð sú belgíska löggjöfin
fæli ekki í sér brot gegn 11. gr., en í forsendum dómsins er að finna skilgrein-
ingu á sambandi 11. gr. og landsréttar sem er svohljóðandi:
39. ...the Convention safeguards freedom to protect the occupational interests of
trade union members by trade union action, the conduct and development of which
the Contracting States must both permit and make possible. In the opinion of the
Court, it follows that the members of a trade union have a right, in order to protect
their interests, that the trade union should be heard. Article 11 para. 1 (art. 11-1)
certainly leaves each State a free choice of the means to be used towards this end.
While consultation is one of these means, there are others. What the Convention re-
quires is that under national law trade unions should be enabled, in conditions not at
variance with Article 11 (art. 11), to strive for the protection of their members’ inter-
ests.
I dómum mannréttindadómstólsins í málum Sænska járnbrautamannafélags-
ins* 11 og Schmidt og Dahlström12 og í Gustafssonmálinu13 er í forsendum tekið
upp nákvæmlega sama orðalag.
Af niðurstöðum dómstólsins í þessum málum öllum virðist mega ráða að
hann viðurkenni víðtækt svigrúm aðildarríkja til að velja mismunandi leiðir til
að fullnægja skuldbindingum samkvæmt 11. gr. mannréttindasáttmálans. Búi
10 Félag belgískra lögreglumanna gegn Belgíu. (27.10.1975. Series A 19).
11 Sœnska járnbrautarmannafélagið gegn Svíþjóð. (06.02.1976. Series A 20).
12 Schmith og Dahlström gegn Svíþjóð. (06.02.1976. Series A 21).
13 Gustafson gegn Svíþjóð. (25.04.1996. Reports 1996-11).
312
A