Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1991, Qupperneq 22
20
Árbók Háskóla íslands
hverfismál í Evrópu, bæði í Austur- og Vestur-
Evrópu, frá Sovétríkjunum til Portúgals og frá
fslandi til Tyrklands. Aætlunin stefnir að
fjölfaglegri og fjölþjóða starfsemi sem fjallar
um umhverfi í hættu og úrbætur í þeim efnum.
Við munum fylgjast grannt með þessu starfi
og væntanlega taka þátt í því er fram líða
stundir.
Umhverfismál voru mjög mikið á dagskrá
Norðurlandaráðs nú f vikunni. Stofnun um-
hverfismálaráðuneytis hér á landi telst til
merkari viðburða um þessar mundir og miklar
vonir eru bundnar við athafnasaman ráðherra.
Víða erlendis er krafist umfangsmikilla rann-
sókna á umhverfisáhrifum meiriháttar fram-
kvæmda, og eru slíkar athuganir forsenda þess
að framkvæmdir séu leyfðar. Það var því lofs-
verð nýbreytni þegar skipulagsstjórn ríkisins
lét gera athugun á því hver yrðu umhverfis-
áhrif hugsanlegrar hraðbrautar um Fossvogs-
dal. Þessa forkönnun önnuðust þrjár rann-
sóknastofnanir Háskólans, Verkfræðistofnun,
Raunvísindastofnun og Líffræðistofnun.
Athugunin leiddi m.a. í Ijós að raunveruleg
vitneskja um loftmengun hér í Reykjavík er
sáralítil. Utreikningar sérfræðinganna gefa til
kynna að hún sé mjög mikil, einkum í vetra-
rstillum, sem hafa verið tíðar í vetur. Nauð-
synlegt er að hefja reglubundnar mælingar á
efnamengun loftsins, því ef mælingar staðfesta
reiknaða mengun hér í Reykjavík er brýnt að
krefjast mengunarvarnarbúnaðar í bíla á
höfuðborgarsvæðinu, því hreina loftið í
Reykjavík er nú háð veðri og vindhraða. Þessi
könnun vekur athygli á nauðsynlegum rann-
sóknum og falskri öryggiskennd. Við fordæm-
um mengun á meginlandi Evrópu en forðumst
að mæla eigin mengun.
Fyrir tæpu ári hélt Landsnefnd alþjóða
verslunarráðsins ráðstefnu um atvinnulífið og
umhverfisvernd. í formála ráðstefnuritsins
segir Hörður Sigurgestsson: „Þjóð sem byggir
afkomu sína í jafnmiklum mæli og við íslend-
ingar á lífríki náttúrunnar þarf að gera sér
grein fyrir stöðu mála, hver þróunin er, og
fylgjast grannt með viðbrögðum annarra
þjóða. Þetta er mál sem getur haft mikil áhrif á
afkomu okkar og sem við getum jafnvel nýtt
okkur til framdráttar." A ráðstefnunni var m.a.
fjallað um mengun hafsins og heilnæmi
íslenskra fiskstofna, um mengunarvarnir og
um ómengaða íslenska náttúru sem söluvöru.
Ljóst er að við þurfum að halda vöku okkar í
þessum efnum.
Agætu kandídatar, þið eigið erfitt nám að baki
og þið viljið sækja á brattann. Þið viljið
áhugavert líf en áhugavert líf er ekki auðvelt
líf. Unga fólkið hræðist ekki erfiðleikana nú
frekar en fyrr á árum, en það eru ekki erfið-
leikarnir sem flæma menn í burtu, það er
sinnuleysið, barlómurinn og aðgerðaleysið.
Erfiðleikar valda ekki kjarkleysi, kjarkleysið
veldur erfiðleikum, sögðu vísir menn forðum
daga.
Vert er að hlusta á orð þjóðskáldsins Einars
Benediktssonar, en hann segir m.a. svo í
Islandsljóði.
Nú er dagur við ský, heyr hinn dynjandi gný,
nú þarf dáðrakka menn - ekki blundandi þý,
það þarf vakandi önd, það þarf vinnandi hönd
til að velta í rústir og byggja á ný.
Og sé mál vort ei laust og ef trú vor er traust
á vort takmark og framtíð, er sigurvon enn.
Þá skal losna um vor bönd, þá er líf fyrir hönd
þá skal Ijós skína um eyjuna, komandi menn.
Ágæti kandídat. Þín bíða ærin verkefnin og
mörg tækifærin. Háskóli Islands hefur veitt þér
gott veganesti, og þótt við höfum ekki sett
verðmiða á menntun þína þá er hún þér og
íslensku þjóðinni verðmæt. Menntun þín er of
dýrmæt til að láta hana rýma að raungildi.
Mölur og ryð fá ei grandað menntun þinni en
vanræksla og hirðuleysi munu gera það. End-
urmenntun og símenntun þýðir í raun ævi-
langan lærdóm ef þú vilt viðhalda þekkingu
þinni og hæfni.
Kæru kandídatar, við óskum ykkur
velfarnaðar og heilla á lífsleiðinni, ykkar er
framtíðin en farið vel með fjöreggið.
Guð veri með ykkur.