Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1991, Blaðsíða 143
jjennarar Háskólans
141
Látnir háskólakennarar
Dr. Björn Sigfússon, fyrrverandi háskóla-
bókavörður lést 10. maí 1991. Hann var fædd-
ur á Stóru-Reykjum í Reykjahreppi í Suður-
hingeyjarsýslu 17. janúar 1905 og ólst upp þar
nyrðra. Foreldrar hans voru Sigfús Bjarnason,
bóndi og hreppstjóri og kona hans Halldóra
Halldórsdóttir.
Björn lauk kennaraprófi 1928 og stúdents-
Prófi utanskóla árið eftir frá Menntaskólanum í
Reykjavík. Hann lauk magistersprófi í íslensk-
um fræðum 1934. Næsta vetur var hann við
framhaldsnám í Osló og Kaupmannahöfn.
Meðfram námi og næsta áratug á eftir
'agði Bjöm stund á kennslu og ritstörf á vetr-
um en stundaði ýmsa verkamannavinnu á
sumrin. Hann starfaði um tíma við Rfkisút-
varpið, flutti þar þætti um íslenskt mál sem
vöktu þjóðarathygli. Hluti þessara útvarpser-
mda kom út í bók árið 1943 og nefndist Auðug
tunga og menning.
Björn var skipaður háskólabókavörður 1.
mars 1945 og gegndi því embætti til 1. sept-
ember 1974, er hann lét af störfum að eigin
°sk. ári fyrr en hann þurfti. Næmi og minni
Björns var með ólíkindum traust. Kom það sér
serstaklega vel í hinu umfangsmikla starfi hans
1 Háskólabókasafninu, en þar var hann eini
fasti bókavörðurinn í samfleytt 19 ár eða uns
Einar Sigurðsson var ráðinn að safninu 1964.
Eru til margar sögur af því hversu minnugur
Bjöm var á staðsetningu bókanna í safninu og
er sagt að hann hafi fyrstu árin lítið þurft að
'eita í kvittanakassa hvar bók væri í láni. Hann
mundi ótrúlega oft hver hafði fengið hana og
hvenær.
. Doktorsritgerð sína skrifaði Björn Um
^lendingabók og gaf út sjálfur og varði árið
'944. Er ritið að hluta til vöm fyrir heimildar-
8>'di bókarinnar. Meðal annarra bóka hans eru
Pessar helstar: Saga Þingeyinga I, 1946, Múr-
W'asaga Reykjavíkur, 1951 og Bókasafnsrit I,
undbók í bókasafnsfræði, samin í samvinnu
v>ð Ólaf Hjartar bókavörð, 1952. Þá skrifaði
aun fjölda fræðilegra greina í tímarit og um
ln fjölbreytilegustu hugðarefni sín í blöð.
Björn Sigfússon lagði grundvöll að
kennslu í bókasafnsfræðum við Háskólann.
Fékk hann leyfi háskólayfirvalda til að taka
upp formlega kennslu í þeirri grein árið 1957.
Bjöm átti sæti í báðum þeim nefndum sem
gerðu tillögur um sameiningu Landsbókasafns
og Háskólabókasafns. Hin fyrri starfaði 1956-
57, en hin síðari 1966.
Þegar Bjöm lét af störfum við bókasafnið
hóf hann nám í landafræði og sænsku og árið
1978 lauk hann B.A.-prófi í þessum greinum,
þá 73 ára.
Einar Sigurðsson, eftirmaður Björns í
embætti háskólabókavarðar, lýsti honum m.a.
þannig í minningargrein: „Bjöm var fómfús og
greiðvikinn með afbrigðum og hugsaði þá lítt
um eigin hag. Þess má nú margur minnast, sem
naut fyrirgreiðslu hans í bókasafninu. Hún var
ekki ætíð í té látin með því hefðbundna sniði
sem nú tíðkast á hraðfleygri stund, heldur
fylgdu gjarnan með fræðandi og föðurlegar
orðræður, þrungnar mannviti og þekkingu, en
stundum nokkmm kynjum blandaðar. Þessar
stundir urðu mörgum námsmanninum kær-
komin slökun frá glímunni við ritsmíðar og
prófraunir og þannig má segja að Björn hafi
alls óvitað gegnt dálitlu sálgæsluhlutverki“
(Mbl. 22. maí 1991).
-GAJ.
Jóhannes L.L. Helgason, forstjóri Happ-
drættis Háskóla íslands lést 15. september
1990. Hann var fæddur í Reykjavfk 20.
október 1937, sonur hjónanna Dagmarar Áma-
dóttur og Helga Jóhannessonar loftskeyta-
manns. Jóhannes varð stúdent frá Verslunar-
skóla íslands 1956. Hann lauk loftskeyta-
mannsprófi 1959, og embættisprófi í lögfræði
frá Háskóla íslands árið 1962.
Jóhannes öðlaðist réttindi sem héraðs-
dómslögmaður 14. des. 1962 og sem hæsta-
réttarlögmaður 20. maí 1970.
Jóhannes var kennari í verslunarrétti við
Verslunarskóla íslands frá 1966 til 1977 og við