Búnaðarrit

Árgangur

Búnaðarrit - 01.08.1916, Blaðsíða 41

Búnaðarrit - 01.08.1916, Blaðsíða 41
BÚNAÐARRIT 199 Gcrðin. Lífrænu (o'g ólífrænu) efnin, sem mynda aðalhluta jurta- og dýraríkisins, taka strax ýmsum myndbreytingum, er jurtin (eða skepnan) deyr. Þessi flóknu, samsettu efni leysast sundur, og mynda efnfaldari og einfaldari efnasambönd, unz þau að lokum algerlega leysast upp i samskonar einföld sambönd og jurtirnar upphaflega notuðu sór til vaxtar og viðhalds, nefnilega kolsýru, vatn, ammoníak og saltpétursýru. Samfara þessari sundurlausn lífrænu efnanna, næringar- efnanna, losnar um orku þeirra, sólarljósið breytist í hita, en næringarefnin verða jafnframt óhæf og ónýt til fóðurs. Þetta er það, sem einu nafni er nefnd gerð (fúi, rotnun). Áður var gerður greinarmunur á „eiginlegii gerð“, sern orsakaðist af lifandi verum, gersveppum og gerlum, og „óeiginlegri gerð“, sem orsakaðist af lífrœnam köfn- unarkendum efnnm, sem vanalega eru uppleysanleg í vatni og myndast. í jurta- og dýrafrumum. Þessi efni eru nefnd gerðkveikjur (ferment eða enzym). Efnasam- band þeirra þekkist ekki nánara, en þær þekkjast á verkum sínum, sem eru afar-margvísleg og mikilvæg. Nú er ekki lengur gerður greinarmunur á eiginlegri og óeiginlegri gerð, og það því frekara sem öll gerð virðist orsakast af gerðkveikjum. Til þess að gefa mönnum svolitla hugmynd um, hversu umfangsmikil og þýðingarmikil þessi gerð er, má nefna meltinguna. Líkami okkar getur ekki gert sér gott. af matnum eins og húsmóðurinni þóknast að bera hann á borð fyrir okkur. Hann verður að taka marg- víslegum myndbreytingum, og getur að eins í örfáum sérmyndum, sem eru hin virlcilegu nœringarefni, sogast upp í likamann. Köfnnnarefnis- í votheyinu eru það aðallega eggjahvitu- snmböndin. efnin og kolvetnin, sem breytast. Eru það gerðkveikjuroggerlar, sem valda því. Eggja- hvituefnin eru afar-margbrotin og leysast fyrst í ýms
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Búnaðarrit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Búnaðarrit
https://timarit.is/publication/595

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.