Búnaðarrit - 01.08.1916, Blaðsíða 46

204
BTJNAÐAKRIT
Edikssyra. Komist nú loft að votheyinu að ofan eða
gegn um veggi, breytist vínandinn fljótt
í edikssýru, bezt við 20—30° hita (CsHs OH + 0» =
C 2 H 3 0 OH -f- H2O), og nú fer að verða súr iykt og bragð
að því. Hér eru ýmsar gerlategundir starfandi, og enn
aðrar, sem sýra edikssýruna áfram í kolsý-ru og vatn.
Smjörsýra. Og altaf fer það versnandi. Nú fer að koma
súr óþefur af votheyinu. Eru það enn ýmsar
gerlategundir, er valda þessari gerð; starfa þær bezt við
25—30° hita, og má það tákna á þennan hátt;
C 6 H 12 0 6 = C i H « 0 2 (smjörsýru) -f- 2 CO2 -f- 2 Hs),
Hér liðast þrúgusykurs-sameindin í sundur án sýringar,
súrefnis, enda er það „algerður loftleysingi", sem hór er
duglegastur að starfa. Nú íer heyið að fúna og grotna
í sundur og verða mjög lélegt skepnufóður, og enda-
hnútinn getum við rekið á með mýralofts (CIC4) eða
frumuefnisgerðinni. Hér eru það líka ýms kolvetni, jafnveí
tréefni og frumuefni (sellulosa), sem annars lætur nú ekki
undan öllu, sem leysist sundur og einkum myndar mýra-
loft (CH<) og kolsýra (CO2). Má það tákna þannig;
C«Hi2 06 = 3CHi4-3 CO2.
Frjálsa vatnsefnið (H) og mýraloftið, sem myndast
við þessar síðustu tvær gerðir, er ákaflega gráðugt í a?ý
komast í önnur efnasambönd, og þar sem venjulega
köfnunarefnissamböndin rotna jafnframt, losnar um brenni-
stein í þeim, og slá þau sér þá saman og mynda t. d.
brennisteinsvatnsefni (H2S) og fleiri afar-daunill efni.
Heyið er nú orðið að mykju og al-ónýtt til skepnu-
fóðurs. En vel má enn nota það sem áburð, t. d. undir
þökur.
Hér hefir þá verið farið á hundavaði yflr helztu liðr
\otheysgerðarin?iar. Sjá menn það, að hér eru gerlar
og önnur ósýnileg öfl starfandi. Vandinn er að halda
þeim í skefjum og beina þeim í rétta átt, svo þau starfi
með okkur, en ekki móti.