Búnaðarrit - 01.01.1925, Page 95

BIÍNAÐARRIT
87
krókaminst að unt var. Allir gildari leggir voru látnir
sjer, reisikurl. Mátti það vera alt að alin á lengd. —
Þegar ein tiigerð var fullgerð, var smá kurlum hrúgað
saman í byng, sem dys í lögun. Reisikurl voru reist
upp í svokallaðan „buðlung", og sömuieiðis alt úrhögg,
raftur og efniviður. — Þá er nú eftir að breyta þessari
tilgerð í kol. Tilgerð var kallað það, sem svíðast skyldi
í einni gröf.
Skógarmaður fór þá heim til bæjar, sótti reku, pál
eða torfljá, og eld í flöguhorni; fylgdi altaf þeim gamla
vana með eldinn, eins eftir það að eldspýtur voru farnar
að flytjast. Með pálnum eða torfljánum voru reittar upp
þökur af kringlóttum bletti. Svo var rekan tekin, og
grafin með henni djúp skál, í lögun sem víður pottur
eða þvottaskál. Stærð grafarinnar miðaðist við það, hve
tilgerðin var stór. Skyldi hún ekki vera stærri en svo,
að nokkur kúfur væri upp af, er búið var að sviða.
Þegar gröfin var tiibúin, þurfti að gæta þess vandlega,
að ekki væri holur í „urð“ í botni hennar eða hliðum.
Yæri svo, þurfti að fylla þær vandlega. Annars mátti
búast við að eldurinn lifði, og alt brynni til ösku, þó
vandlega væri birgt á yfirborði. Þegar kolagröfln var al-
veg fullgerð, var flagan með eldinum klofin vandlega í
flísar, og því næst hrúgað saman þurrum stönglum yfir
eldinn, sem oft var lítill í byrjun. Kom það fyrir, að
eldurinn drapst í höndum óvaninga, svo þeir urðu að fá
sjer aðra flögu með eldi, og stundurn mann, sem betur
kunni, til hjálpar. Þegar farið var að skiðloga á hinum
þurru stönglum, sem kallaðir voru „berbeinglur', var
farið að raða reisikurlinu á logann. Var því nú aftur
raðað utan um logann í gröfinni þannig, að það stóð
sem buðlungur. Tók það brátt að skíðloga. Kom þá
reykjarmökkur mikill. Þegar reisikurlið stóð alt í björtu
báli, og var farið að bresta í kol, þjappaði skógarmaður
því saman á alla vegu, svo ekki holbrynni. Því næst
var hvert fangið eftir annað tekið af smá kurli og