Dvöl - 01.07.1939, Blaðsíða 81

D VÖL
Blaða- og bókakanp
Hvergi í heiminum mun hlutfallslega
gefið eins mikið út af prentuðu máli, eins
og hér á landi — þegar miðað er við
fólksfjölda. En eins og gerist, er lítill
fengur í mörgu af því, sem prentað er.
í Reykjavík koma út fimm blöð sex daga
vikunnar og í öllum þeirra má lesa að
mestu leyti sömu fréttirnar með svipuðu
orðalagi. Og þegar menn svo hlusta á það
sama í útvarpinu, þá fer að verða nóg af
svo góðu. Margt af þessum fréttum er
safnað saman af erlendum blaða- og út-
varpsfréttamönnum, í flýti til þess að
láta fréttatæki sín flytja eitthvað, sem
vekur eftirtekt almennings. Fréttamenn-
irnir keppast og við að gera sem mestar
„bombur" úr sem flestu.
Aftur á móti eru margvísleg málefni,
sem rædd eru í blöðunum, sem hver hugs-
andi maður þarf að fylgjast með. Þeir, sem
búa úti á landi og vilja fylgjast sæmilega
með málefnum samtíðarinnar, verða því
að hafa aðgang að helztu blöðunum. Þeim,
sem hafa lítinn tíma til lestrar, þykir
því vænt um, að blöðin flytji útdrætti og
yfirlit yfir helztu viðburðina, miklu frem-
ur en símskeytahraflið, sem oft er hvað
upp á móti öðru. Blöð, sem koma sjaldn-
ar út, hafa því betra tækifæri til þessa
og einkum hæfa þau betur þeim, sem búa
í dálítilli fjarlægð frá höfuðstaðnum.
Fram til þessa hefir sá ósiður viðgengizt,
að ýmis blöðin hafa gefið sig sjálf mjög
merkasta bókaútgáfa, utan Reykjavíkur.
Það er ekki af neinum fjandskap við
Reykjavík, þegar sagt er, að það sé gleði-
efni, að margskonar starfsemi og athafna-
menn hrúgist ekki algerlega til höfuð-
staðarins. Það ber að fagna því, að íbúar
hins fagra höfuðstaðar Norðurlands halda
líka uppi sínum hluta með myndarskap á
mörgum sviðum, og er Þorsteinn M. Jóns-
son þar í allra fremstu röð landsmanna
um útgáfu margra og góðra bóka.
V. G.
23Ó
víða út um land ár eftir ár, án þess að
vera nokkurn tíma borguð. Kemur þetta
sennilega mest af útbreiðsluáhuga þeirra,
sem að blöðunum standa. Stundum er
þetta gert í góðu trausti þess, að blöðin
verði greidd, þótt alltaf dragist á langinn
með borgunina. Þessi gjafablöð eru hinn
mesti ósiður, sem líklegast tíðkast ekki í
nokkru landi nema hér. Hann er lítilsvirð-
ing og menningarskortur, bæði hjá þeim
sem senda blöðin og taka við þeim.
Það minnsta, sem einn fátækur sveita-
bóndi ætti að komast af með að kaupa
af prentuðu lesmáli á ári, er eitt blað og
eins og eitt tímarit. Kaupi svo nágranni
hans álíka og þeir hafi félagsskap um
iesturinn, þá eyðir hver þeirra svona 14
—16 krónum á ári fyrir þetta. Það er álíka
og einn neftóbaksbiti kostar. Og séu menn
svo í lestrarfélagi með sveitungum sínum
og gjaldi í það svo sem fimm krónur á
ári, og í lestrarfélagið sé vandað til bóka-
valsins, þá geta menn haft það helzta, sem
út kemur til þess að lesa og eyða þó ekki
í það nema um tuttugu krónum á ári.
En hafi menn ekki ráð á slíku, þá fer að
verða heldur aumt að lifa. — Helzt þyrfti
að vera dálítið bóksafn til á hverju heim-
ili — og í því væru aðeins góðar bækur.
Bóndi utan af landi skrifar Dvöl:
„Ég hefi aldrei efnaður verið, en mér
þykir hart, geti ég ekki varið eins og 30
krónum á ári til þess að kaupa beztu bæk-
urnar, sem út koma, og bætt þeim við dá-
lítið bókasafn, sem er einhver ánægjuleg-
asta eign heimilis míns. En eitt vil ég
segja ykkur, sem standið að blöðum og
tímaritum: Okkur lesendum þykir vænt
um ritdóma og frásagnir um bækur. En
við erum þráfaldlega búnir að reka okkur
á að það er skrumað af sumum ómerkileg-
um bókum næstum í hverju blaði og tíma-
riti og það verður til þess að við glæpumst
á að kaupa ýmiskonar léttmeti, sem er
einskisvirði. Sennilegast er lofið látið úti
í greiðaskyni eða af kunningsskap við höf-
und eða útgefanda. En þessa siðleysis