Búnaðarrit - 01.01.1943, Page 125

BUNAÐARRIT
123
sumir eru ofþjakaðir af vinnu, en aðrir eyðilagðir
af því að vinna ekki. Hvorirtveggja, iðjuleysinginn
og tímaleysinginn, eru afsprengi þjóðar sem ekki
kann að lifa. Það er verk þeirra sem hafa flúið frá
athafnalífi búandans, að nema jöklana á ný.“
Bókin ,,Hálogaland“ eftir Bergrav biskup, sem nýl.
er komin út á islenzku, minnir oss á margt, sem lifaö
liöfum þroskaárin á öldinni sem leið. Þó að Fjalla-
l'innar séu oss fjarskyldir að ætt og uppruna, er þó
margt líkt með báðum. Hið ólgandi og ægilega hal', og
liið breytilega veðurfar og óblíða mestan tíma árs.
Hér er aðeins lítið sýnishorn al' lians litsterku og lif-
andi Iýsingum, — og frásögnum biskupsins:
„Hvar hefur nátlúran gagnmótað fólkið eins og hér
nyrðra? Það veit ekki af því sjálft. En nú eru menn
að hætta að kunna að sigla. Það er ekki nema gainalt
fólk sem kann að róa, svo heitið geli, þ. e. mílum
saman. Bráðum verður það sama uppi á teningnum
með að ganga. — Maðurinn og mótorinn er að renna
saman í bifreið og bát. — Karlmenn hvorki róa né
ganga. Ég þori ekki að andmæla þeim mönnum, sem
segja að úti sé um Lappa, þegar menningin heldur
innreið sína i fjöllin. Á sömu stundu og Fjallafinninn
fær eltki að lifa sinu lífi er hann úr sögunni. Á fjöll-
unum eru þeir oss fremri í öllu. Þess vegna eru þeir
jafnokar vorir, þegar allt kemur til alls. Fari þeir á
mis við þetta, er jörðin slegin undan fótum þeirra.
Þeir missa viðnámsþrótlinn og sjálfstraustið.“ — ,,Já
svona vár fólkið áður en vegurinn kom,“ sagði einn
maður þar við Bergrav biskup, „ötult, kirkjurækið og
iðjusamt, en nú eru allir orðnir svo latir og linju-
legir, þeir gela ekki lengur gengið, þeir verða að fara
ídlt í bifreið." „Fyrst á eftir breytingunni ganga þar
ýmsir barnasjúkdómar, sígarettur og magasin, bíla-
akstur og silkisokkar, og öll menningin. Síðar kem-
ur magnleysið, enginn nennir að fara eftir neinu, allt