Búnaðarrit - 01.01.1953, Page 9
BÚNAÐARRIT
7
Afleiðing þessa verður óhjákvæmilega sú, að allir
þeir bændur, sem ekki selja mjólk eða egg, verða
annað hvort að eiga næga peninga lil að greiða með
reksturskostnað búsins upp undir eitt ár eða fá þarf-
ir sínar lánaðar, unz þeir hafa fengið framleiðslu-
vörur sínar greiddar. Því miður hafa bændur lands-
ins ekki átt aðgang að neinum stofnunum til þess
að taka rekstrarlán hjá hingað til. Þeir hafa aldrei
getað fengið lán hjá hönkum eða sparisjóðum gegn
vcði í ófæddum lömbum, sem ekki eru söluhæf fyrr
en í 9. mánuði ársins. Algengast er, að bændur fái
lán hjá kaupfélögum sinum eða kaupmönnum þeim,
er þeir skipta við, og fái síðan þarfir sínar skrifaðar
í viðskiptareikning, en leggi aftur inn í hann afurðir
sínar.
Hverjum bónda er það lífsnauðsyn, vilji hann ekki
eiga það á hættu að glata lánstrausti sínu hjá þvi
kaupfélagi eða kaupmanni, sem hann skiptir við, að
lála innleggsvörur sinar kvitta alla úttektina að
minnsta kosti einu sinni á ári.
Bóndinn verður því stöðugt að vera á verði um
það, að úttekt hans fari ekki fram úr væntanlegu
haustinnleggi hans. Hann þarf sí og æ að fylgjast með
hinu mjög svo breytilega verðlagi, bæði á reksturs-
vörum búsins og afurðum þess, og áætla afurða-
magnið og framleiðslukostnaðinn ár hvert, ef vel á
að fara.
Ákaflega mörgum bændum hættir við að einblína
á verðlag afurðanna og telja afkomu búsins velta
fyrst og fremst á þvi, hvert mjólkur- og kjötverðið
er það árið. Þetta er mesti misskilningur. Það er
ótal margt fleira, sem getur haft veruleg, og ef til
vill, fullt eins mikil áhrif á heildarafkomu búsins,
eins og verðlagið á framleiðsluvörunum, enda þótt
það að sjálfsögðu sé mjög mikilsvert.
Vil ég í eftirfarandi benda á nokkur þessara atriða.