Búnaðarrit - 01.01.1953, Page 38
36
BÚNAÐARRIT
tengd. Fyrstu tilraunirnar höfum við gert með dauð-
hreinsaðan tilraunavökva (1. mynd) og þannig sneitt
lijá iblöndum annarra baklería. Eftirfarandi dæmi
skýrir hve nauðsynleg' þessi aðferð er, ])egar brjóta
skal ákveðið verkefni til mergjar.
Hinir ýmsu stofnar belgjurtabakteria liafa í mjög
misjöfnum mæli hæíileika til þess að mynda rótar-
linýði og binda köfnunarefni i þeim. Hnýði hinna
virkustu stofna eru aðallega köfnunarefni, en svo
eru til stofnar, sem mynda alveg óvirk hnýði. Sem
dæmi má nefna, að í rannsóknarstofum okkar voru
ertur smitaðar með bakteríustofninum H VIII, en
j)iátt fyrir, að þær mynduðu stór hnýði skeði alls
engin köfnunarefnisvinnsla í þeim. í bókmenntum
má lesa frásagnir um hvernig óvirkir stofnar eru
gerið virkir og öfugt, liinir virku óvirkir, með því
að breyta vaxtarskilyrðum þeirra. Sé t. d. ertuplanta
smituð með óvirkum bakteríustofni myndast óvirk
hnýði. Séu teknar bakteríur úr þessum hnýðum og
önnur planta smituð með þcim, og þetta endurtekið
nokkrum sinnum, geta að lokum myndast. virk
hnýði.
Ef þetta er slaðreynd, er í rauninni ekki hægt að
tala um virka eða óvirka stol'na af bakteríum. Til-
raunir okkar, með gerilsneyddan næringarvökva,
hafa þó aldrei gefið þcnnan árangur, heldur hafa
hinir rannsökuðu stofnar virzt eiga mjög fastmótaða
liæfileika lil þess að vinna köfnunarel'ni (2. mynd).
Ég er þeirrar skoðunar, að árangur sá, sem fyrr
hefur fengizt, sýni frávik frá því, er síðar hefur við-
gengizt af því að aðrar tegundir belgjurtagerla hafa
komizt í tilraunakerin, úr loftinu eða við snertingu,
myndað linýði og skapað aðrar niðurstöður en hreini
stofninni hefði sýnt. Svona smilun er mjög algeng,
það þekkjum við frá kertilraunum okkar með kvarz-
sand, en á rótum ósmitaðra smáraplantna, sem þar