Morgunn - 01.04.1920, Blaðsíða 55

MOEGUNN
49
þýtt. »Dissociation« þýðir ekki upplausn, heldur skifting,
klofning, aðgreining o. þ. 1. Sú villa sldftir ef til vill ekki
mjög miklu máli. Hitt er lakara, að þessi fyrirlestur er
þrunginn af fullyrðingum, sem mér finst ekki rétt að fari
svo um meðal íslenzkrar alþýðu, að engin athugasemd sé
við þær gerð.
Á. B. segir, að tekist hafi að sameina »persónuslitur«
stúlkunnar og koma henni í samt lag aftur.
Sannleikurinn er sá, að stúlkunni batnaði, en livort
þessar persónur eða »persónuslitur« stúlkunnar hatí »sam-
einast« er hlutur, sem Á. B. veit auðvitað ekkert um.
Það er að eins fullyrðing svona rétt út í bláinn.
Á. B. tekur sér fyrir hendur að reyna að koma mönn-
um í skilning um, af hverju persónuskifti stafi. Að lík-
indum hefði honum reynst það fremur létt verk og löður-
mannlegt, þar sem áheyrendur hans voru félagsmenn
Hins íslenzka, vísindamannafélags — svo framarlega sem
hann hefði vitað það sjálfur.
Nú skulum vér athuga skýringar hans. Þær sýnast
satt að segja ekki vera sumar hverjar á marga fiska.
Kveður hann hina sálfræðilegu skýringu á persónuskiftum
vera þá, að tvær andstæðar hvatir berjist í brjósti manns.
Qg ef manni hefir svo tekist að bæla aðra niður, þá taki
sú, sem verður að lúta í lægra haldi, að starfa »í blóra«
við hina! !
Við skulum taka dæmi þessu til frekari skýringar.
Maður nokkur þráir að temja sér sannsögli, en hann hefir
þó jafnframt allmikla löngun til þess að fara öðru livoru
með ósannindi. Þarna eru tvær andstæðar hvatir, sem
togast á um yfirráðin. Og við skulnm svo gera ennfrem-
ur ráð fyrir, að manninum hafi auðnast'að sigrast á breysk-
leika eínum og verði mjög sannorður maður. En viti menn:
Þá getur samt farið svo, að hin sigraða lygalöngun hans
geti gert honum ærinn grikk. Hún getur þá tekið til
starfa »í blói’a« við sannleikslöngunina og valdið meira
að segja fullkomnum persónuskiftum. Það fer þá, eftir
4