Morgunn - 01.04.1920, Side 56

50
MORGUNN
þessum fræðum að dæma, að verða hið mesta hættuspií
fyrir menn að reyna að venja sig af óknyttum, þvi að'
þeir geta átt á hættu að verða geðveikir menn eða ein-
hverjir aumingjar.
Sannleikurinn er sá, að þessi skýring, að andstæðar
hvatir valdi persónuskiftum, er svo fjarri því að vera
sönnuð, að engar líkur eru til þess, að hún sé rétt. Per-
sónu8kiftunum er oft að ýmsu leyti svo háttað, að það
virðist bein fjarstæða að setja þau í samband við nokk-
urar »andstæðar hvatir«.
Það er sannarlega ekki nóg að kasta fram litt hugs-
uðum kenningum, er menn vilja sanna einhvern hlut.
Það er þá ekki nóg að segja: »Enginn vafi getur leikið
á því« eða »ekki er það heldur að efa«, eins og A. B.
gerir og lætur svo þar við sitja. Slíkar »sannanir« verða
jafnan löngum nokkuð léttar á metunum og sérstaklega,
er þær koma frá þeim mönnum, sem nokkur vati getur
leikið á, hvort dómbærir séu í þeim efnum, sem um er að
ræða. Þeir menn, sem geta einna helzt talist dómbærir í
þessum efnum, eru auðvitað þeir, sem hafa varið löngum
tíma til þess að rannsaka hin dulrænu fyrirbrigði sálar-
lífsins, en ekki hinir, sem hafa haft svo megnan ímugust
á öllu slíku, að þeir hafa að heita má l'orðast þau eins og
heitan eld og hafa þar af leiðandi litla eða lélega þekk-
ingu á þeim.
Alt tal A. B. um hin svo nefndu »griplusambönd« er
að heita má einn getgátu-grautur, sem kemur i bága við
þá litlu þekkingu, sem lífeðlisfræðingar hafa á samteng-
ingum fruma þessara (Synapsis). Það er hálf-undarlegt,
að hann skuli geta getið sér þess til, að hræðsla, angist,
svæfandi meðul eins og œter, þreyta og svefn, hafi söm
eða lík áhrif á þessar »griplur«. eða verði þess valdandi,
að þær nái ekki saman og orsaki því truflun.
Það mun varla orðum aukið, þó að Á. B. segi að sálar-
fræðinni »hríðfari« fram, þegar hún, eða réttara sagt Á.
B., tekur nú til að fræða oss á því að svefninn geti haft