Almanak alþýðu - 01.01.1930, Blaðsíða 88

Póstmál,
1. Allsherjar'Skipulag.
Póstflutningar eru reknir sem þjóðnýlt starf-
semi hjá öllum menningarþjóðum nú orðið.
Þessu eru menn orðnir svo vanir, að þeir
veita því ekki athygli. Enguin dettur i liug að
breyta þessu. Jafnvel íhaldsmenn, sem annars
halda fram yfirburðum einstaklingsreksturs yfir
ríkisrekstur, óska þess ekki, að póstmálin væru
tekin úr höndum ríkisins og fengin í liendur
einstiikum mönnum eða auðfélögum, sem gerðu
þau sér að féþúfu.
Fyrstu tilraunir tii reglulegra póstferða eru
frá því nálægt 500 árum f. Kr. Dareios Persa-
konungur réð þá yfir mjög viðlendu ríki.
Hann þurfti að vita, hvað gerðist i ýmsum
hluium ríkisins, og kom þvi lagi á, að riðandi
hraðboðar fóru nokkurn veginn reglulegar ferðir
frá höfuðborginni út til fjarlægari héraða rík-
isins. Þeir fluttu með sér bréf og fyrirskipan-
ir og komu aftur með skýrslur frá embættis-
mönnum. Þegar ríki Persa sundraðist, féll þetta
niður aftur. — Líkar tilraunir voru gerðar i
Rómaveldi, meðan það stóð í bióma.
Með þessum „póstum" fornaldarinnar var svo
sem ekkert flutt nema bréf og plögg, sem rík-
isstjórnunum komu við. En þegar kemur fram
á miðaldir, fóru einstakir menn að gera sér
það að atvinnu að flytja sendingar fyrir menn
gegn gjaldi. Árið 1464 var þetta fyrst nefnt
„póstur“, svo að kunnugt sé. Árið 1516 var
komið nokkru skipulagi á þessa flutninga í
þýzka ríkinu, og eru það fyrstu reglulegar
84