Morgunn - 01.06.1987, Blaðsíða 18

Vandræði vegna þriðja hæfileikans þ. e. fjarhrifa, eru vegna
þess að það er erfitt að sjá hvernig hann getur átt sér stað.
Hvernig getur einn hugur orsakað áhrif á annan hug öðruvísi en
óbeint. Ég fylgi þeim heimspekingum sem vilja fella fjarhrif
undir skyggni eða P.K. og eða gera ekki ráð fyrir þeim. Ef þær
athuganir sem ég hef sett hér fram eru réttar er hægt að afskrifa
sum mótmæli heimspekilegs eðlis gegn huga án líkama, að slíkir
hugir geti ekki skapað samskipti, framkvæmt, öðlast nýja þekk-
ingu. Þar sem hugir í líkama búa yfir skyggni og P. K. en hægt
að hugsa sér að hugir án líkama hafi þessa hæfileika líka, en ef
ekki er gert ráð fyrir fjarhrifum sem mögulegum hæfileika sem
hugur í líkama geti haft, getur hugur án líkama aðeins orðið var
við aðra slíka hugi gegnum not þeirra af efnislegum hlutum.
Hugir án líkama myndu hafa sömu takmarkanir eins og hugir
í líkama það að þeir gætu aðeins orðið varir við hvern annan
óbeint, gegnum líkaman sem þeir nota.
Samskipti huga án líkama er ekki meiri vandræðum háð en
samskipti huga í líkömum við persónu. Hvorutveggja gerist
aðeins gegnum efnislega hluti, en hugi án líkama geta aðeins
haft samskipti gegnum líkama.
Fjarhrif skapa mikin mun á mögulegri starfssemi huga án lík-
ama. Ef við fullyrðum að fjarhrif séu ekki möguleg vegna þess
að hugir hafi enga miðla til beinna samskipta við aðra hugi, þá
erum við að leggjast gegn tilgáíu um að samskipti við aðra hugi
geti átt sér stað nema að til séu líkamar fyrir þá til að nota í
þessum tilgangi. Án líkama getur hugur ekki framkvæmt, haft
samskipti, lært og svo fleirra. En ef hugur er í heimi þar sem til
eru líkamar fyrir þá til að nota, þá ættum við ekki að kalla þá
hugi án líkama. Það þýðir að með því að kalla hugi án líkama
eins og við höfum gert er að segja að þeir hafi enga líkama til
nota. Hugur í heimi sem skortir líkama (eða aðra efnislega
hluti) myndi vera hugur sem gæti ekki haft samskipti nema að
hafa fjarhrifs hæfileika.
Það að hugir án líkama séu í efnislausum heimi, þýðir að
sjálfsögðu ekki að þeir geti ekkert gert. Þeir gætu hugleitt og
þeir gætu krufið þekkingu sem þeir þegar hafa yfir að ráða, og
þeir gætu íhugað hverskonar persónur þeir hafi verið og jafnvel
16
MORGUNN