Morgunn - 01.06.1987, Blaðsíða 46

Rhine komst að því, að sumir menn gátu haft áhrif á hluti með
hugarafli einu saman. Þessar tilraunir voru flestar fólgnar í því
að láta menn hafa áhrif á það hvað kemur upp á tenging, sem
kastað er.
Það sem aðallega má telja þessum tilraunum við Dukehá-
skóla til gildis er líklega, að rannsóknir af þessu tagi hlutu nú í
fyrsta sinn vísindalega viðurkenningu og orðið „parasálfræði“
varð almennt notað til að tákna þessa tegund tilrauna. Margir
háskólar hafa stofnað sérstakar rannsóknardeildir á þessu sviði,
og árið 1965 var í Kaliforníuháskóla haldin þriggja daga ráð-
stefna til þess að ræða um HSP-hæfileika og gild þeirra.
Rannsóknir á HSP-hæfileikum er þó ekki nýtt fyrirbæri alls
staðar. Það kemur okkur talsvert á óvart að uppgötva að í
meira en fjörutíu ár hafa Rússar fengist við að rannsaka þessar
hæfileika. Árið 1932 lögðu þeir fram fé til rannsókna á fjar-
skynjun, einkum í þeim tilgangi að rannsaka hvort þessir hæfi-
leikar ættu sér einhverja líkamlega orsök. Rannsóknirnar fóru
fram á The Institute for Brain Research (Heilsarannsóknastöð-
inni). Stofnandi hennar var Recherev en forstöðumaður var
hinn vel kunni geðlæknir, prófessor Ossipov. Árið 1963 kom
bókin „Tilraunir með dáleiðslu“ (Experiments in Mental Sugg-
estion) eftir rússann L. L. Vasiliev, út í enskri þýðingu.
Þegar Vasiliev ræðir þar um fjarskynjun, segir hann: „Hvern-
ig sem við lítum á þessi fyrirbæri er eitt augljóst; hér er um að
ræða rannsóknarefni, sem ekki verður lengur komist hjá að
kanna. Víða um lönd fara fram rannsóknir á dáleiðslu og hugs-
anaflutningi. Ég álít nauðsynlegt að rússneska þjóðin fái vit-
neskju um hvað er að gerast á þessu sviði bæði hér og erlendis,
og einnig um það, sem þegar hefur áunnist, en umfram allt
verðum við sjálfir að halda þessum rannsóknum áfram.“
í flestum bókum, sem komið hafa út um þessi efni, er skýrt
frá tilraunum og rannsóknum á skynnæmu fólki og niðurstöðum
þeirra. Hitt er ekki eins algengt að sjáendurnir segi sjálfir frá
reynslu sinni á þennan hátt. Það gerir Phoebe Payne í bók sinni
„Hulinn máttur mannsins" (Man’s Latent Powers,) sem kom út
árið 1938. Segir höfundur þar frá reynslu sinni og einnig við-
horfi gagnvart því, sem hún skynjar. Það var ekki fyrr en
44
MORGUNN