Morgunn - 01.06.1987, Blaðsíða 25

heim, við gætum þess vegna verið að dreyma það sem við vær-
um að upplifa nú.
Við getum öll ímyndað okkur atburðarás þar sem hver af
þessum atvikum sem nefnd voru gerðust og við myndum vera
blekkt. Vegna vafa Decarters efumst við ráð skynseminnar, en
þó getur sumt verið skynsamlegt en samt sem áður rangt. Jörðin
getur opnast og fólk getur verið, gefið falskar minningar um
liðna tíð, en að efast um sannleiksgildi þeirra án nokkurar
ástæðu er óskynsamlegt. Ég myndi mótmæla því, sem sterkum
rökum þó sál teldi sig muna hver hún væri. Þar eru til kringum-
stæður þar sem minningar gætu verið rangar, en ef það kæmi í
ljós að fólk hefði almennt rangar minningar gæti það jafnvel
verið skynsamlegt að álíta að minningar séu ekki góður grunnur
til að byggja á, til að muna hver hver var, en án þekktra að-
stæðna í þessum tilvikum er samt skynsamlegast að treysta
minningunum. Sú leið til að ná mestum áreiðanleika þ. e. að
leita svara hjá Guði hefur verið skoðuð og fellur ekki að þessari
umræðu. En það er önnur hugmynd sem er trúverðug og ef
reynist rétt eykur sjálfstraust okkar í að kanna sálir, þó hún gefi
ekki áreiðanleika.
Það sýnist vera rétt undir venjulegum kringumstæðum að sál
og líkami hafi þannig gagnkvæma tilverutengsl að sálin knýji
aðeins líkama sem var hennar líkami. Ef þetta er rétt í flestum
tilvikum, þ. e. ef sál getur aðeins knúið þeirra eigin líkama og
hafi aðeins yfirborðssamband við aðra líkami, þá getum við
reist líkama Diotima upp (eða tvífara hans) og séð hvort sálin
sem hélt sig vera Diotima geti í raun knúið hann aftur eða hvort
hún getur aðeins látið hann hoppa í hringi. Það gæti verið full
snemmt að veðja á þessa lausn, því við höfum takmarkaða
reynslu á stjórn sálna yfir líkömum öðrum en þeirra eigin en
möguleikin er spennandi að mínu áliti og margir sýnast hafa
sömu skoðun.
III. Samantekt
Það er ekkert rangt við sál án líkama. Mótstaða heimsspek-
inga við slíkri tilvist er hægt að heimfæra jafnt uppá sál í líkama
morgunn
23