Morgunn - 01.06.1987, Blaðsíða 37

henbachs á sínum tíma og tóku margir gáfumenn samtímans og
starfsbræður hans uppgötvunum hans mjög vinsamlega. Þegar
150 ára afmæli Yale-háskólans var haldið hátíðlegt í ágúst árið
1850, var uppgötvun Buchanans þar fagnað sem nýjum áfanga
í þróun mannsins, í ræðu sem séra John Pierpont, skáld og
mannvinur, hélt við þetta tækifæri, en ræðan var síðar birt í
blöðum af þessu tilefni, kom fram álit hans á uppgötvunum
Buchanans, sem hann taldi bera af öllum uppgötvunum undan-
farinnar ára eða allt frá árinu 1777. Milli tólf og fimmtán hundr-
uð fyrrverandi stúdentar frá Yale-háskólanum voru viðstaddir
við þetta tækifæri og svo virðist sem þeir hafi allir verið sam-
mála þessari viðurkenningu á rannsóknum og uppgötvunum
Buchanans.
Mjög merkilegt starf á þessu sviði unnu einnig hjónin William
Denton, prófessor í efnafræði, og kona hans Elizabeth Denton.
Árið 1849 rakst Elizabeth á grein eftir Buchanan í tímariti hans
„The Journal af Man“ og uppgötvaði þá að þar var einmitt verið
að lýsa hæfileikum, sem hún sjálf bjó yfir, en hafði aldrei fengið
skýringu á fyrr en nú.
Elizabeth Denton hafði orðið fyrir óvenjulegri reynslu allt frá
barnæsku. Hún gat séð hlutin jafn vel í myrkri og um hábjartan
dag. Hún gat tekið upp hlut og haldið á honum í hendi sér og
birtust þá samstundis fyrir innri sjónum hennar myndir af at-
burðum og stöðum, sem oft voru henni algerlega ókunnir. Þess-
ar myndir voru ákaflega skýrar. Hún hélt, að hún hlyti að hafa
óvenju lifandi ímyndunarafl. Stundum birtust henni í þessum
myndum staðir, sem hún hafði aldrei komið á fyrr. Seinna, þeg-
ar hún sá þessa staði, og þeir reyndust nákvæmlega eins og þeir
höfðu birst henni, taldi hún að um tilviljun væri að ræða. Hún
skemmti sér oft við það á kvöldin að horfa á þessar skýru
myndir, sem birtust fyrir innri sjónum hennar, þegar hún lá fyr-
ir með lokuð augun. Hún var glaðvakandi meðan á þessu stóð
og atburðirnir sem hún horfði á voru eins skýrir og hún sæi þá
í veruleikanum. Þegar hún las grein Buchanans, sannfærðist
hún um, að reynsla hennar hlyti að vera eitthvað skyld því fyrri-
brigði, sem hann kallaði hlutskyggni.
Elisabeth Denton og maður hennar hófu nú tilraunir, sem
morgunn 35