Saga - 1987, Qupperneq 218

216
RITFREGNIR
ig aðra bæi sem allir eru margfalt minni. Hin almenna þjóðarsaga er því
tengdari sögu Reykjavíkur en gerist í höfuðborgum erlendis. Höfundurinn
reynir víða að lýsa efnahagsástandi og stjórnskipun landsins til að varpa ljósi
á stjórn borgarinnar og er það mjög til bóta.
Helstu heimildir ritsins eru, auk lagasafna, fundargerðir bæjar- og borgar-
stjómar. Heimildaskrá fylgir með en mjög lítið er vitnað til heimilda í sjálfum
textanum. Aftast eru skrár yfir mannanöfn og nokkur atriðisorð og eru þær
verulega til hjálpar í riti sem þessu, en atriðisorðaskrá hefði mátt vera ítar-
legri. Stöku prentvillur eru í bókinni. Einnig sakna ég þess að hafa ekki loka-
orð þar sem niðurstöður væru dregnar saman og í stuttu máli rakin saga
bæjarstjórnarinnar í 200 ár. Pessi bók er viðbót við stjórnskipunarsögu
íslands og sem slík mun hún nýtast best.
REYKJAVÍK. Sögustaður við Sund. 1. bindi A-G. Alþýðlegt fræðirit um sögu og
sérkenni höfuðborgarinnar. Á árunum 1980-1984 gaf Örn og Örlygur út stað-
fræðilega uppflettiritið Landið þitt ísland sem Steindór Steindórsson og Por-
steinn Jósepsson tóku saman. í þriðja bindi þess var allítarlegur kafli eftir Pál
Líndal um staðfræði Reykjavíkur. Reykjavík. Sögustaður við Sund er byggð
upp á svipaðan hátt. Landið þitt ísland fjallaði um landsbyggðina og öræfin,
en Reykjavíkurbók Páls fjallar um „sögu borgarinnar frá upphafi og fram til
þess að hún varð 200 ára, sumarið 1986." (Bls. 6) Með þessari bók „hefst nýr
bókaflokkur sem helgaður er kaupstöðum og kauptúnum landsins" og er
Einar S. Arnalds ritstjóri textans. Ekki er frekar greint frá því hvert verður
framhaldið á staðfræðiritum um kaupstaði og kauptún landsins, en bóka-
unnendur hljóta að fagna þeirri útgáfu. Á bókarkápu segir:
Reykjavíkurbækurnar verða að öllum líkindum fjórar. í þrem fyrstu
bindunum verður hver gata, hvert sögufrægt hús og hvert örnefni
uppsláttarorð. Fjórða bindið verður yfirlitsrit um sögu borgarinnar
og þróun.
Fyrirhugað er að þrjú fyrstu bindin sem byggð verða á staðfræðilegum
grunni verði færð í letur af Páli Líndal. Hið fjórða í röðinni verður hins vegar
yfirlitsverk um fjölmarga þætti í þróunarsögu Reykjavíkur ásamt örnefna-
kortum, lyklum og töflum sem eiga við öll bindin.
Þrjú fyrstu bindin verða byggð upp þannig að leita má að götuheitum og
borgarhverfum og síðan er lýst sögufrægum húsum eftir lóðarnúmerum.
Mjög mismiklar upplýsingar eru um hverja götu. Lágmarksupplýsingar eru
þær að sagt er í hvaða hverfi gatan er og hve margir íbúar bjuggu við götuna
1. desember 1985. Á stöku stað er ekki minnst á fjölda íbúanna. Auk þess er
mjög víða skýrður uppruni götuheita, sagt hvaðan nafnið sé komið og hvað
það þýði. Þegar fjallað er um götur er víða greint frá byggingartíma þeirra.
Til viðbótar þessum grunnupplýsingum er lýst einstaka húsum eftir lóðar-
númerum. Það er þessi lýsing sem gerir bókina ekki aðeins fróðlega heldur
einnig skemmtilega. Við sumar götur er gerð grein fyrir hverju húsi, til dæm-
is við Aðalstræti, Austurstræti og Bankastræti.
Margir sögufrægir staðir tengjast ekki lóðarnúmeri eða sérstakri götu, til