Saga - 2003, Page 167

GUÐMUNDUR HÁLFDANARSON
Hvað er (ó)eðli?
s
Arni Bjömsson sendir mér, ásamt nokkrum útvöldum þátttak-
endum í fyrirlestraröð Sagnfræðingafélags íslands „Hvað er
(ó)þjóð?" veturinn 2001-2002, tóninn í stuttri ádrepu í síðasta hefti
S°gu undir heitinu „Hvað er (ó)vilji?". Ég býst við að flestir líti á
það sem sjálfsagða kurteisi að svara skeyti af þessu tagi, þótt ekki
væri nema fyrir þá sök að þögn telst oft samþykki. Reyndar er
Srein Árna skrifuð í anda þrætubókarlistar sem mér hefur ávallt
fundist fremur hvimleið, því í stað þess að gera sér mat úr þeim
málum sem okkur greinir á um, og stofna þar með til uppbyggi-
legrar rökræðu um eitt mikilvægasta átakamál samtímans, er sá
hluti greinarinnar sem að mér snýr að mestu röð af ábendingum
u® meintar ambögur sem hann safnar úr bók minni íslenska
þjóðríkið - uppruni og endimörk. Ég reikna með að þeim sé ætlað að
sýna fram á hversu tamt mér er að grípa „til grunnfærinna full-
yrðinga og alhæfinga... reistar á fordómum og vanþekkingu" eða
"ýkja ummæli þeirra sem deilt er á" (bls. 217), en eftir ummælum
Arna að dæma hefur hann ekki mikið álit á vinnubrögðum
núnum eða þekkingu á viðfangsefninu. Ambögurnar eru þó, eins
og oft vill brenna við þegar þessari ádeiluaðferð er beitt, heldur
léttvægar þegar í þær er rýnt, enda sýnast mér þær flestar bera
persónulegum skoðunum Árna sjálfs vitni eða þá misskilningi.
Oftast átti ég a.m.k. mjög erfitt með að þekkja málflutning minn
eftir að Árni hafði matreitt hann fyrir lesendur.
Einfaldasta svar mitt við grein Árna væri sjálfsagt að taka fyrir
dæmin sem hann tínir til úr bók minni og leiðrétta afflutning hans.
Eg gæti t.d. bent á að Árni talar um sjálfstæðishreyfingu Bretóna í
l°k 18. aldar, enda þótt engin slík hreyfing hafi verið til á þeim
fínaa; hann segir yfirstétt Bretóna hafa gefist upp fyrir Frökkum
þrátt fyrir að bretónsk yfirstétt hafi öll litið á sig sem Frakka á 18.
°g 19. öld og virðist hún þar með, að mati Árna, hafa gefist upp
fyrir sjálfri sér; hann segir að einungis lítill hluti fólks í Evrópu
hafi haft kosningarétt alla 19. öld og þar af „engir eignalausir
S«X« XLI:1 (2003), bls. 165-173.